We gaan weer naar de stembus. Politieke partijen stellen hun verkiezingsprogramma’s op. Daar moet wat ons betreft natuurlijk ook rekening worden gehouden met kinderen, ouders en opa’s en oma’s. Vandaar dat wij alle politieke partijen onze inbreng hebben gestuurd voor hun verkiezingsprogramma’s.
Onze inbreng voor de verkiezingsprogramma’s
Naar aanleiding van de recente inzichten uit de Staat van Gezinnen 2025 (8.729 respondenten) wil ik u graag enkele belangrijke aandachtspunten meegeven voor de ontwikkeling van uw verkiezingsprogramma.
Ouders en kinderen zijn op zoek naar sociale verbinding, ondersteuning en de juiste voorwaarden om werk, gezin en zorg te combineren. Ze geven aan dat hun eigen mentale gezondheid onder druk staat en ervaren steeds meer stress. Het is essentieel dat beleid ouders gaat ondersteunen in deze snel veranderende tijd. De volgende 4 punten zijn daarbij van belang.
1. Versterking van de financiële positie van gezinnen
Uit het rapport blijkt dat veel gezinnen kampen met stijgende kosten van levensonderhoud, waaronder huisvesting, energie, dagelijkse boodschappen en kinderopvang. Investeer in:
- Betaalbare en toegankelijke kinderopvang. Ga door met de plannen om een nieuwe toeslagenaffaire te voorkomen: een inkomensonafhankelijke, simpel financieringsstelsel met 96% vergoeding. Schrap de onnodig moeilijke arbeidseis en investeer in alle ouders en kinderen.
- Woningbeleid dat gezinnen, jongeren en starters helpt aan betaalbare en geschikte woonruimte.
- Gerichte financiële ondersteuning voor gezinnen.
2. Flexibiliteit en werk-privébalans
Een goede balans tussen werk en gezin is cruciaal voor het welzijn van ouders en kinderen. Overweeg:
- Flexibele werktijden en thuiswerkmogelijkheden te stimuleren.
- Ouderschapsverlof en zorgverlof te verruimen tot 100% en te verbeteren in combinatie met toegankelijke kinderopvang. Dit draagt direct bij aan het personeelstekort en levert zo op in plaats van dat het geld kost. De huidige 70% vergoeding schiet te kort en blijft slechts een papieren ondersteuning.
- Werkgevers te ondersteunen en stimuleren bij het creëren van gezinsvriendelijke werkplekken.
3. Gezondheid en welzijn van ouders en kinderen
De mentale en fysieke gezondheid van gezinnen staat onder druk, mede door de werk-privébalans, financiële druk, ouderschap en stress. Het is belangrijk om:
- De mentale gezondheid van ouders te prioriteren en een actieplan te formuleren in het belang van kinderen. Ouders staan op het punt om uit te vallen met alle nadelige gevolgen voor hun kinderen.
- Ouders actief te ondersteunen door goede informatievoorziening en laagdrempelige plekken waar ze een vraag kunnen stellen, bijvoorbeeld in de kinderopvang of op school.
- Gezonde leefstijl en preventie bij kinderen te bevorderen.
- Maak de weg naar hulp en ondersteuning simpel en duidelijk. Zorg voor 1 casemanager voor gezinnen in een kwetsbare situatie. Dit helpt ook om versnippering in hulpverlening te voorkomen.
4. Sociale cohesie en gemeenschapszin
Sterke sociale netwerken en gemeenschappen versterken de draagkracht van ouders en kinderen. Stimuleer:
- Lokale initiatieven die gezinnen verbinden bijvoorbeeld op school of de kinderopvang.
- Toegankelijke en veilige speel- en ontmoetingsplekken voor kinderen en jongeren. Stimuleer buitenspeelbeleid in elke gemeente.
- Ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers.
De Staat van Gezinnen 2025 onderstreept dat investeren in ouders en kinderen investeren is in een duurzame en veerkrachtige samenleving. Ik hoop dat deze punten u inspireren om in uw verkiezingsprogramma’s ouders en kinderen centraal te stellen, zodat gezinnen in Nederland zich ondersteund weten.. Als laatste vraag ik ook uw aandacht voor de gezamenlijke brief, Steun ouders met informele steun, in de bijlage waarbij wij uw aandacht vragen voor de kracht van informele steun in de omgeving van ouders en kinderen.
Steun ouders met informele steun
Ook hebben we samen met de Samenwerkende Gezondheidsfondsen, Alliantie informele steun, Wij media en de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang een brief gestuurd naar alle politieke partijen over nut en noodzaak van informele steun voor gezinnen;
Uit De Staat van Gezinnen 2025 blijkt dat ouders zich steeds vaker terugtrekken in hun eigen sociale bubbel, op zoek naar steun en veiligheid. Ze voelen zich gehoord door familie en vrienden, maar missen de bredere ‘village’ waar iedereen het over heeft. Deze afname van gemeenschapszin leidt tot gevoelens van eenzaamheid en het gevoel er alleen voor te staan.
Informele steunorganisaties spelen een cruciale rol om deze lacune op te vangen. Zij bieden praktische hulp, emotionele steun en dragen normen en waarden over. Ouders met een sterk netwerk ervaren minder stress, voelen zich gesteund en versterken hun ouderschapsvaardigheden wat direct ten goede komt aan kinderen (Staat van Gezinnen 2025). Kinderen in zulke gezinnen groeien kansrijker op, met betere relaties, meer zelfvertrouwen en veerkracht.
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) wijst in haar rapport ‘Wat ons verbindt’ op het belang van gemeenschapszin als bron van maatschappelijke veerkracht. Gemeenschappen en burgercollectieven verminderen stress, versterken onderlinge solidariteit en helpen problemen op te lossen juist tijdens crises en transformaties.
Daarnaast blijkt uit het SCP-rapport ‘Werken aan een betrokken omgeving voor kinderen en gezinnen’ dat informele ondersteuners vaak gezinnen bereiken die voor formele instanties onbereikbaar zijn. Ze bieden persoonlijke relaties, werken aan zelfvertrouwen en helpen mensen hun weg te vinden. Dit is van grote preventieve waarde: het voorkomt dat mensen in zwaardere en kostbare zorgtrajecten belanden. Bovendien leidt structurele ongelijkheid tot minder participatie en meer wantrouwen; juist hier kan informele steun een brug slaan. (SCP, 2025).
Wij doen daarom de volgende aanbevelingen:
1. Erkenning van informele steun: beschouw informele steun als essentieel onderdeel van het sociale en zorglandschap.
2. Faciliteren van ontmoetingsplekken: stimuleer plekken waar ouders al komen, zoals scholen, kinderopvangcentra en sportverenigingen.
3. Duurzame ondersteuning van initiatieven: bied structurele financiering aan initiatieven die informele steun faciliteren en versterken.
4. Beleidskaders en financiering: ontwikkel kaders die samenwerking tussen formele hulp en informele netwerken bevorderen.
5. Training van professionals: zorg dat professionals het sociale netwerk van cliënten actief betrekken in de ondersteuning.
Door te investeren in informele steun en gemeenschapszin bouwen we aan een samenleving waarin gezinnen zich gesteund voelen en waarin preventie centraal staat. Dit draagt niet alleen bij aan het welzijn van kinderen en ouders, maar ook aan een veerkrachtige en betaalbare samenleving.
Wat wij doen
We hopen natuurlijk dat onze punten worden meegenomen in de verschillende verkiezingsprogramma’s en dat de stem van ouders gehoord wordt. Maar we zullen ook van ons laten horen in aanloop naar de verkiezingen en daarna in de formatie van ene nieuw kabinet. Zo maken we samen met Ouders & Onderwijs opnieuw een kieswijzer voor ouders, gaan we een overzicht maken van wat verkiezingsprogramma’s zeggen over onderwerpen die ouders aangaan en zullen we opnieuw naar de mening van ouders gaan vragen om hun stem in de formatie te laten horen.
Stichting Voor Werkende Ouders
Ouders laten hun stem horen. Ze maken zich zorgen over de toekomst van hun kinderen. Zo laat ook de Staat van Gezinnen 2025 zien. Wij denken dat het makkelijker kan, beter moet. Hierin speelt iedereen een rol, de politiek, de maatschappij, werkgevers, de media en ouders zelf. Wij lobbyen hiervoor. Wij laten de stem van ouders horen. Wij vertegenwoordigen ruim 20.000 ouders in Nederland. Daarnaast helpen we ouders met simpele tips en tools op Wat Ouders Willen Weten en TijdBaas. Ruim 6.000 ouders denken met ons mee in onze denktank.
