Verkiezingsprogramma’s op een rij

Wij zetten alle verkiezingsprogramma’s op een rij voor ouders. Op 29 oktober 2025 gaan we weer naar de stembus. Het is belangrijk om als ouder goed te weten wat welke partij voor ouders en kinderen wil doen. Wij hebben daarom alle verkiezingsprogramma’s op een rij gezet, puntsgewijs met concrete citaten.

Maar vergeet niet om ook te kijken bij onze kieswijzer speciaal voor ouders: KiesWijsOuders.nl.

Verkiezingsprogramma’s op een rij

Even voor de duidelijkheid: wij hebben alle verkiezingsprogramma’s op een rij gezet door mede gebruik te maken van ChatGPT en Perplexity, twee AI programma’s. Wij hebben de volgende vraag gesteld per politieke partij:

Kan je alle concrete punten die de XXX in de bijlage schrijft over ouders letterlijk overnemen zodat we die kunnen gebruiken om ouders te informeren? Het gaat dan om de volgende onderwerpen: kinderopvang, onderwijs, verlof, wonen, jongeren, ouders, sociale media, ouderschap, kinderen, gezinnen, mantelzorg en alles wat ouders en gezinnen aangaat.

Hieronder vind je op alfabetische volgorde de concrete punten, de naam van het verkiezingsprogramma en een link naar het verkiezingsprogramma. Ook hebben we voor ouders een kieswijzer gemaakt samen met onze partner Ouders & Onderwijs. Op basis van een aantal stellingen krijg jij als ouder een advies voor welke partij bij jouw mening past. We hopen ouders zo te helpen in hun rol als ouder.

BBB

Van vertrouwenscrisis naar Noaberstaat

https://boerburgerbeweging.nl/verkiezingsprogramma/

Kinderopvang

• “We willen zo snel mogelijk een stelsel voor kinderopvang invoeren, met een beperkte eigen bijdrage. Dat doen we voor iedereen die aantoonbaar een bijdrage levert in loondienst, als ondernemer of als vrijwilliger of mantelzorger.”
• “We willen ervoor zorgen dat ook mensen met flexibele diensten voldoende toegang hebben tot gastouderopvang.”

Onderwijs

• “Voor BBB is de kernvraag hoe we ons onderwijssysteem weer zo inrichten dat kinderen weer goed kunnen lezen, schrijven en rekenen.”
• “Onderwijzers, leraren en docenten betrekken wij intensief bij de opzet en uitvoering van de studie, het is immers hun ervaring die telt.”
• “We kiezen bewust voor de ontwikkeling van het kind. Onderwijs gaat weer de driehoek maken tussen school – ouder(s) – kind.”
• “Handhaving van basisscholen in de kernen draagt bij aan de toekomstige levensvatbaarheid van deze kernen, doordat ouders met kinderen in kernen kunnen blijven wonen.”
• “Het openhouden van scholen in de regio krijgt prioriteit.”
• “BBB is voor het behoud van basisscholen in de kleinere kernen. Deze basisscholen dienen zo lang mogelijk behouden te blijven, ook al zakt het aantal leerlingen onder de huidige landelijke grens.”
• “Elke regio in Nederland heeft een dekkend aanbod van beroepsopleidingen.”
• “We willen inzetten op beter passend onderwijs voor leerlingen met een ontwikkelingsachterstand.”
• “Het speciaal onderwijs moet er naar streven leerlingen school te laten verlaten met een diploma of baan. Dit is immers de beste garantie voor een goede toekomst.”
• “Het speciaal onderwijs moet kinderen dezelfde kansen bieden als in het reguliere onderwijs. Daarvoor is een investering in het speciaal onderwijs noodzakelijk, zowel in het personeel als in het lesaanbod.”
• “Scholen op zowel het platteland als in de stedelijke gebieden krijgen de functie van buurtcentrum. Het concept ‘Brede Scholen’ wordt via maatwerk per situatie door de eindgebruikers vormgegeven.”
• “Wij zijn blij met de herinvoering van de basisbeurs. De hoogte van de nieuw ingevoerde basisbeurs wordt beoordeeld en verhoogd indien blijkt dat deze te laag is.”
• “Wij zijn voor een eerlijke compensatie voor de pechgeneratie. De aangekondigde compensatie is wat ons betreft niet voldoende.”
• “Er komt geen rente op bestaande studieschuld. En de studieschuld mag niet meegenomen worden bij een hypotheekaanvraag.”
• “Kinderen moet geleerd worden dat zij meer zijn dan ‘het label dat de maatschappij hen opplakt’. Iedereen heeft talenten en draagt bij aan deze maatschappij.”

Wonen

• “BBB heeft oog voor jongeren die tegenwoordig tot ver na hun 30e thuis moeten blijven wonen en hun kansen op een eigen start in het leven steeds verder zien opschuiven.”
• “Wij hebben ook oog voor mensen die na een scheiding noodgedwongen nog jaren bij hun ex moeten blijven wonen.”
• “Om ouderen gelegenheid te bieden om in hun eigen omgeving te blijven wonen gaat BBB fors inzetten op nieuwbouw van moderne bejaardenhuizen.”
• “Ook familie wonen (2 of 3 generaties die elkaar ondersteunen) moet weer mogelijk zijn, de limiet van 2 adressen per postcode wordt geschrapt.”
• “Het moet bijvoorbeeld mogelijk zijn dat mensen een kangoeroewoning realiseren als zij samen met familieleden willen wonen. Ook moet een extra kleine woning op het erf makkelijker gerealiseerd kunnen worden.”
• “We geven bij het toewijzen van huurwoningen voorrang aan mensen met lokale binding, urgentie of aan hen die een belangrijke bijdrage leveren aan de leefbaarheid.”
• “Bouwen aan randen van dorpen en steden toestaan.”
• “Lokale jongeren en andere lokaal gebonden woningzoekenden, voorrang geven bij de toewijzing van sociale huur en de verkoop van nieuwbouwprojecten.”
• “Het toestaan van bouw van een extra woning voor familieleden op het erf.”
• “BBB wil starters met lagere inkomens helpen bij het kopen van hun eerste huis, daarvoor zullen we samen met de gemeenten de inzet en mogelijkheden voor startersleningen uitbreiden.”
• “BBB wil het optoppen van woningen, een extra verdieping op woningen bouwen, stimuleren.”
• “Wij willen dat ouderen of anderen met een te grote huurwoning desgewenst hun huidige huurbedrag mee kunnen nemen naar een kleinere woning.”

Jongeren

• “BBB heeft oog voor jongeren die tegenwoordig tot ver na hun 30e thuis moeten blijven wonen en hun kansen op een eigen start in het leven steeds verder zien opschuiven.”
• “Jongerencontracten in sociale huur omzetten naar starterscontracten voor de eerste huurder, zodat 28-jarigen niet buiten de boot vallen in deze te krappe markt.”
• “Wij maken het ontwikkelen van studentenhuisvesting interessant door ook erkende studentenhuisvesting als woonvorm toe te staan bij het aanvragen van huurtoeslag, zolang het toeslagenstelsel in de huidige vorm bestaat.”
• “De prestatiedruk, de nadruk op hoge opleidingsniveaus, schoonheidsidealen en de invloed van sociale media leggen zware druk op jongeren.”
• “Buurthuizen, jeugdhonken, jongerenhubs etc. dragen bij aan preventie en aansluiting op de belevingswereld van onze jeugd. Als BBB vinden we dat de inzet van deze faciliteiten op alle mogelijke manieren in stand gehouden moeten worden en waar nodig uitgebreid.”
• “BBB wil excuses aan Nederlandse ambtenaren en militairen die in de Tweede Wereldoorlog in toenmalig Nederlands-Indië werkten én een individuele financiële tegemoetkoming voor KNIL-weduwen (de zogenaamde backpay-regeling).”

Ouders, Ouderschap

• “Het is voor kinderen van groot belang om contact te hebben met beide ouders en ouderverstoting moet daarom voorkomen worden. Wanneer omgangsafspraken niet worden nagekomen wordt hier tegen opgetreden. Hierbij is een rol weggelegd voor Veilig Thuis en hulpverlening. Naast waarschuwing en sanctionering dient ook waarheidsvinding een plaats te krijgen in deze aanpak. Het belang van het kind dient altijd voorop te staan en ook de sanctionering moet leiden tot contactherstel tussen ouder en kind. Alleen straf zonder herstel van contact is zinloos.”
• “BBB is een groot voorstander van een goede verbinding tussen de GGD, het onderwijs en zorg. Door vroegtijdig te signaleren en met een gezin samen af te stemmen tussen verschillende betrokkenen, kunnen breed gedragen en uitvoerbare plannen gemaakt worden.”
• “Het is voor kinderen van groot belang om contact te hebben met beide ouders […] Het belang van het kind dient altijd voorop te staan.”

Kinderen, Gezinnen

• “BBB wil een Noaberstaat. Een Nederland, waar iedereen zich thuis voelt en toegang heeft tot de basisvoorzieningen, of je nu woont op het platteland of in de stad. Een samenleving waarin we voor elkaar zorgen, elkaar respecteren en vertrouwen hebben in elkaar.”
• “Ons ideaal is dat iedereen in dit land zonder zorgen kan leven. Je voelt je op je gemak, je hebt rust en voelt je zeker.”
• “Onderwijs & kinderopvang; kwalitatief goed én goed bereikbaar.”
• “Basis, middelbaar en vervolgonderwijs voor iedereen.”
• “Speciaal onderwijs in de buurt en als dit verder weg is, moeten kinderen en jongeren die naar het speciaal onderwijs gaan, goed vervoer hebben.”
• “Winkels & Ondernemerschap; winkels, restaurants en overige horeca in de buurt. BBB ondersteunt en stimuleert lokaal ondernemerschap voor een sterke lokale economie.”
• “Streekziekenhuizen blijven zoveel mogelijk bestaan.”
• “Woonzorgcentra en andere woonvormen voor ouderen die meer zorg nodig hebben in de vorm van moderne ‘bejaardenhuizen’ in de buurt.”
• “Voldoende andere zorg dichtbij voor iedereen: zoals bijvoorbeeld de huisarts en fysiotherapeut.”
• “Ontmoetingsplaatsen in de directe omgeving: zoals het dorpshuis, chillplek voor jongeren, de sportkantine en de bibliotheek.”
• “Snel internet via kabel en mobiel: beschikbaar voor iedereen in stedelijke gebieden, dorpen en buitengebieden.”
• “Sport: gezonde geest in een gezond lichaam, op amateur en professioneel niveau.”
• “Iedereen in Nederland verdient gelijke kansen. Racisme en discriminatie zijn ontoelaatbaar en strafbaar. Punt. Voor BBB maken kleur, leeftijd, afkomst, seksuele geaardheid, gender en religie niets uit. Discriminatie is verboden. Sollicitanten bij de overheid worden puur op kwaliteit beoordeeld, niet op persoonlijke kenmerken. Woningtoewijzing is gebaseerd op urgentie, niet op afkomst. Alle bevolkingsgroepen worden gelijk behandeld.”

Mantelzorg

• “Mantelzorg wordt met liefde gegeven, maar is vaak ook zwaar. BBB wil mantelzorgers ontlasten door tijdelijk vervangende zorg mogelijk te maken, mogelijkheden te bieden voor passende vergoedingen en erkenning. Mantelzorg mag nooit een vervanging zijn voor tekorten in professionele zorg, tenzij families dat zelf graag willen. Dan worden zij ondersteund.”
• “Noaberschap betekent ook dat je voor de kwetsbare familie en buren zorgt. Tegelijkertijd overstijgt de noodzakelijke aandacht en zorg veel vaker dat wat mensen kunnen dragen vanwege alle andere verplichtingen die ze in hun leven hebben. BBB vindt dat mensen dit moeten kunnen aangeven zonder een schuldgevoel aangepraat te krijgen. Op die momenten moet er officiële zorg zijn. BBB wil mantelzorgers dus ontlasten, zorgen voor passende vergoedingen en erkenning, en de mogelijkheid bieden voor ‘kangoeroewoningen’. Dit betekent dat in de Omgevingswet opgenomen wordt dat op elk perceel waar voldoende ruimte is een kangoeroewoning mag worden gerealiseerd.”
• “Mantelzorg mag nooit een vervanging zijn voor tekorten in professionele zorg, tenzij families dat zelf graag willen. Dan worden zij ondersteund.”

Sociale Media

• “De prestatiedruk, de nadruk op hoge opleidingsniveaus, schoonheidsidealen en de invloed van sociale media leggen zware druk op jongeren. Als samenleving moeten we erkennen dat elk kind anders is en mag afwijken van de norm, zonder meteen het stempel afwijkend te krijgen. Daarom pleit BBB voor een brede maatschappelijke discussie over dit onderwerp, waarbij we ons afvragen hoe we ervoor kunnen zorgen dat iedereen gewoon zichzelf mag zijn, zonder onnodige druk om aan vastgestelde normen te voldoen.”

CDA

Bouwen op vertrouwen

https://www.cda.nl/verkiezingsprogramma/

Kinderopvang

• “We ondersteunen gezinnen in de hoge kosten door bijna gratis kinderopvang. Voor de hogere inkomens blijft er een inkomensafhankelijke bijdrage. We betalen de kinderopvangtoeslag direct uit aan de opvangorganisaties.”
• “We willen meer eenvoud en zekerheid in het stelsel van kinderopvangregelingen en de risico’s voor financieel kwetsbare gezinnen verkleinen.”
• “Peuterspeelwerk en gastouderopvang zijn voor veel ouders en hun kinderen belangrijk. Naast reguliere kinderopvang blijft gastouderopvang toegankelijk.”
• “We brengen de verantwoordelijkheid voor kindregelingen, kinderopvang en jeugdbeleid onder bij één minister, en we willen een jaarlijkse ‘Staat van het Gezin’.”

Onderwijs

• “We vereenvoudigen en verhogen de financiële kindregelingen door de kinderbijslag en het kindgebondenbudget samen te voegen in één regeling met een hoger vast en een lager variabel deel. Ook worden alle kindregelingen door één instantie automatisch uitgekeerd.”
• “Voor alle peuters van twee en drie jaar die dat voor hun ontwikkeling nodig hebben, komen er op indicatie gratis voor- en vroegschoolse programma’s beschikbaar.”
• “Kinderen van statushouders volgen verplichte voor- en vroegschoolse educatie, zodat ze snel meedoen op school.”
• “Taal is dé sleutel tot meedoen in de samenleving: op school, op werk en in sociale contacten. Daarom willen wij een vroege taalstart die begint tijdens de asielprocedure. Inburgeringsplichtigen spreken en schrijven binnen maximaal drie jaar de Nederlandse taal.”
• “We verplichten voor- en vroegschoolse educatie voor kinderen van statushouders die nog inburgeringsplichtig zijn, zodat jonge kinderen niet met een taalachterstand op school hoeven te beginnen en de ouders kunnen inburgeren.”
• “We behouden de Maatschappelijke Diensttijd (MDT) voor jongeren tussen 12 en 30 jaar die niet deelnemen aan de militaire opkomstplicht. Zij zetten zich een deel van hun tijd in voor de samenleving of de zorg.”
• “We investeren in programma’s op school, werk en in de wijk om mentale veerkracht te versterken.”
• “Wij willen gratis schoolfruit voor kinderen op de basisschool.”

Verlof

• “We vereenvoudigen en verruimen de verschillende verlofregelingen: er komt naast zwangerschaps- en bevallingsverlof één regeling voor betaald verlof voor beide partners in het eerste jaar van het kind.”
• “We vinden het combineren van werk met andere verantwoordelijkheden essentieel voor een goed functionerende samenleving. We passen ons verlofstelsel daarop aan en vereenvoudigen de huidige verlofregelingen langs drie pijlers: zorg voor kinderen, zorg voor naasten en persoonlijk verlof.”
• “Het verlies van een naaste is ingrijpend. Daarom willen we rouwverlof voor het verlies van naasten of bij het verlies van een ongeboren kind wettelijk regelen.”
• “We willen mantelzorgverlof versterken om noodzakelijke zorg voor onze naasten te bolwerken.”

Wonen

• “Mantelzorgwoningen mogen vergunningsvrij op eigen erf worden gebouwd. Mantelzorgers krijgen meer respijtzorg, zoals logeeropvang, zodat zij de zorg voor hun geliefden kunnen volhouden.”
• “We schaffen de kostendelersnorm in de Participatiewet af, zodat volwassenen zonder boete een huis kunnen delen.”
• “Er komt een landelijk plan voor de bouw van hofjes voor senioren en mantelzorgwoningen. We willen één zorgaanbieder per woongemeenschap, om herkenbaarheid en efficiency in de zorg te bevorderen en eenzaamheid tegen te gaan.”
• “We willen een stabiele productie van minimaal 100.000 woningen per jaar. Het uitgangspunt is tweederde betaalbaar waarvan 30% sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd eenderde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
• “Het principe van ‘straatje erbij’ wordt uitgebreid tot een volwaardig programma voor ‘buurtje erbij’ of ‘wijkje erbij’, zodat jongeren in hun eigen dorp kunnen blijven wonen.”
• “We stimuleren gemeenten met de Huisvestingswet een deel van de nieuwbouwwoningen te reserveren voor eigen inwoners of voor specifieke doelgroepen, zoals leraren, agenten en zorgmedewerkers.”
• “Vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen op eigen erf moet mogelijk zijn voor minimaal tien jaar.”

Jongeren

• “We willen sparen bevorderen en herintroduceren het Zilvervlootsparen voor jongeren. Zo stimuleren we dat zij al op jonge leeftijd een buffer opbouwen en financieel weerbaar worden.”
• “Te veel jongeren en jongvolwassenen kampen met financiële problemen. We sluiten een convenant af met banken om financiële vaardigheden bij jongeren te versterken.”
• “We willen lichte hulpvragen zoveel mogelijk in de eigen omgeving oppakken: via school, huisarts, wijkteam of informele netwerken. We investeren in verenigingen, maatschappelijk werk en andere ondersteunende instanties. Het CDA wil dat de eigen bijdrage die wordt ingevoerd vooral toepassen bij lichte jeugdzorg.”
• “We willen een zachte landing voor jongvolwassenen als zij de jeugdzorg verlaten en gaan soepeler om met de harde knip bij 18 jaar.”
• “We verduidelijken regelgeving zodat voor gemeenten jongeren en ouders en aanbieders duidelijk is wat er wel en wat niet onder jeugdzorg valt.”

Ouders & Ouderschap

• “Wij ondersteunen gezinnen beter door kinderbijslag en kindgebonden budget te verhogen en samen te voegen tot één eenvoudige regeling.”
• “Er komt één ruimere regeling voor betaald verlof voor beide ouders in het eerste jaar van hun kind.”
• “Als familie- en gezinspartij willen wij een goede en ruime regeling voor deelgezag. Het belang van het kind staat hierbij altijd voorop.”
• “We brengen de verantwoordelijkheid voor kindregelingen, kinderopvang en jeugdbeleid onder bij één minister, en we willen een jaarlijkse ‘Staat van het Gezin’.”
• “We zetten in op ouderbetrokkenheid van nieuwkomers bij het onderwijs.”
• “We ondersteunen gezinnen in de hoge kosten door bijna gratis kinderopvang” (zie Kinderopvang).
• “We ondersteunen gezinnen in de hoge kosten door bijna gratis kinderopvang. Voor de hogere inkomens blijft er een inkomensafhankelijke bijdrage.”
• “We maken schenken aantrekkelijker dan erven, zodat ouders en grootouders hun kinderen en kleinkinderen makkelijker kunnen helpen in de dure periodes van hun leven.”

Sociale media & Kinderen

• “We beschermen onze kinderen tegen kindermarketing en voeren een verplichte leeftijdscheck in voor social media.”
• “Social media bieden jongeren veel mogelijkheden. Tegelijkertijd hebben social media op veel jongeren een grote mentale impact, zoals angst, depressieve gevoelens, een negatief zelfbeeld en een lagere tevredenheid over hun leven. We vinden het belangrijk dat we onze kinderen goed leren omgaan met social media. Op initiatief van het CDA is het gebruik van mobiele telefoons op middelbare scholen succesvol aan banden gelegd. We pleiten voor heldere richtlijnen om ouders en leerkrachten te ondersteunen met een aanpak, en willen een verplichtende leeftijdsverificatie door een ‘Kijkwijzer’ aanpak voor gebruik van specifieke apps.”
• “Kinderen die geld verdienen met onlinefilmpjes en vlogs zijn een nieuwe vorm van kinderarbeid. We stellen strengere regels op.”
• “We stellen strenge regels op voor Finfluencers, mensen die via social media jongeren verleiden onverantwoorde financiële risico’s te nemen.”
• “We pakken marketing gericht op kinderen en aankopen in online games hard aan. Onlinekanalen komen onder het regime van de Kijkwijzer.”

Gezinnen

• “Het CDA staat voor alle gezinnen, in de verschillende vormen die er in deze tijd zijn. Het gezin is een plek van geborgenheid, je gezien weten, en een veilige plek om fouten te maken. Goed gezinsbeleid legt het fundament voor een goede start, gelijkwaardige kansen en goede hulp wanneer dat nodig is.”
• “We vereenvoudigen en verhogen de financiële kindregelingen door de kinderbijslag en het kindgebondenbudget samen te voegen in één regeling met een hoger vast en een lager variabel deel.”
• “We brengen de verantwoordelijkheid voor kindregelingen, kinderopvang en jeugdbeleid onder bij één minister, en we willen een jaarlijkse ‘Staat van het Gezin’.”

Mantelzorg

• “Mantelzorgwoningen mogen vergunningsvrij op eigen erf worden gebouwd. Mantelzorgers krijgen meer respijtzorg, zoals logeeropvang, zodat zij de zorg voor hun geliefden kunnen volhouden.”
• “We willen mantelzorgverlof versterken om noodzakelijke zorg voor onze naasten te bolwerken.”
• “Vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen op eigen erf moet mogelijk zijn voor minimaal tien jaar. We bezien de mogelijkheid om dit ook aan de voorkant van het perceel te verruimen, onder andere op het voorerf bij agrariërs.”
• “We regelen wettelijk dat gemeenten actief meer passende respijtzorg aanbieden aan mantelzorgers, zoals logeeropvang of inzet van vrijwilligers. Voor jonge mantelzorgers zetten we in op maatwerk en flexibiliteit in het onderwijs en respijtzorg zodat deze kinderen weer normaal kind kunnen zijn.”

ChristenUnie

Opstaan voor het goede

https://www.christenunie.nl/verkiezingsprogramma

Opgroeien en ouderschap

“Het is niet de taak van de overheid om te bepalen hoe kinderen worden opgevoed. Die
verantwoordelijkheid ligt bij de ouders. Zij kennen hun kinderen het best en dragen zorg voor hun ontwikkeling. De opvoeding is primair de plek voor het overdragen van diepere waarden en zingeving. Pedagogische relaties in het gezin en rondom het gezin moeten beschermd worden zodat ze deze taak kunnen volbrengen. Ouders en andere opvoeders
hebben ruimte en vrijheid nodig om hun kinderen op te voeden volgens hun eigen normen, waarden en (geloofs)overtuiging. Juist ook in de keuze voor onderwijs. Onderwijsvrijheid is een fundamenteel recht dat bescherming nodig heeft.”

Kinderbijslag, kinderarmoede, gezinnen

“In plaats van de huidige kinderbijslag en kindgebonden budget, komt er voor elk kind
€ 4.500 per jaar beschikbaar. Het verlagen van kinderarmoede wordt een wettelijk doel.”

“Kinderen zijn de toekomst van ons land. De overheid moet het krijgen van kinderen toejuichen en haar beleid gezinsvriendelijk inrichten. Niemand zou om financiële redenen
moeten afzien van de wens om kinderen te krijgen. Daarom verhoogt de ChristenUnie de kinderbijslag naar € 4500 per kind per jaar, maken we de kinderopvang en gastouderopvang (zo goed als) gratis en vereenvoudigen we de verlofregelingen zodat ouders er kunnen zijn voor hun kinderen als dat nodig is.”

“We willen misstanden als het kinderopvang toeslagschandaal voorkomen en zorgen voor
een eenvoudiger systeem. Daarom vervangen we de toeslagen door slimmere alternatieven. De huurtoeslag wordt omgezet in huursubsidie, waarbij op basis van het inkomen van twee jaar geleden (inclusief vangnetregeling) huurders met lage inkomens worden geholpen om de huur te kunnen betalen. De andere toeslagen vervangen we door een verzilverbare belastingkorting.”

“Misschien gaat het best goed met je, maar maak je je ook zorgen: heb ik straks een
huis, een baan of een studie? Je kinderen hebben een leuke vriendengroep, maar in wat
voor wereld groeien zij op?”

Mantelzorg en informele zorg

“Zorg ontvangen is onderdeel van ons mens-zijn. Naast afhankelijkheid van zorgprofessionals, wil ieder mens vaak ook iets betekenen voor een ander die hulp of zorg nodig heeft. Zeker bij familie, zoals je oudere moeder of een kind met beperking. Ook verder weg, door als vrijwilliger in een hospice betrokken te zijn. Of als buren elkaar praktische hulp bieden. Kerkgemeenschappen die bidden voor een zieke. Deze betrokkenheid, aandacht en ondersteuning maakt ons mens.”

“Inzet van familie en naasten bij de zorg is vaak onmisbaar. Mantelzorgers krijgen meer
mogelijkheden om toegerust te worden op hun verantwoordelijkheden. Mantelzorgondersteuning wordt in elke gemeente flexibeler. Respijtzorg wordt beter aangesloten op de behoeften van hulpvragers en hun mantelzorgers. Mantelzorgers
krijgen meer vertrouwen en minder controle, door de bureaucratie van een mantelzorgverklaring te schrappen.”

Kinderopvang

“Ouders moeten zelf kunnen kiezen hoe zij werk en zorg combineren. Daarvoor zijn een
eerlijk belastingstelsel en kwalitatief goede en betaalbare kinderopvang (waaronder
gastouderopvang) noodzakelijk. Door hervorming van de kinderopvangtoeslag, maken de het kinderopvangstelsel eenvoudiger en betaalbaar. De herziening van de kinderopvangtoeslag wordt doorgezet. Een winstoogmerk is, gezien de maatschappelijke functie van kinderopvang en financiering met veel gemeenschapsgeld, niet gepast. Alle kinderopvangorganisaties worden daarom non-profit. Dit betekent ook een einde van private equity partijen in de kinderopvang. Kinderopvang is meer dan een arbeidsmarktinstrument. Samen met voorschoolse educatie en peuteropvang vormt het een plek waar kinderen zich ontwikkelen. We onderzoeken de mogelijkheid om de arbeidseis in de kinderopvangtoeslag te vervangen door een maatschappelijke participatie-eis. Eenvoudigere financiering van alle vormen van voorschoolse opvang is nodig om segregatie te voorkomen.”

Verlof

“We voeren één regeling in voor maatschappelijk verlof, voor zorg voor kinderen, naasten en jezelf. Dat scheelt regels en schept duidelijkheid. Tot die tijd zetten we in op verruiming en verhoging van het gebruik van bestaande verlofregelingen. Er komt een langduriger betaald mantelzorgverlof. Mantelzorgers kunnen twee maanden mantelzorgverlof (verspreid) opnemen. De maximale uitkering is 70% van het loon. Werkgevers worden gestimuleerd om werknemers ruimte te geven voor mantelzorg. Bij de verdrietige omstandigheid van het verlies van een dierbare, krijgt iedere werknemer tijd en ruimte
om te rouwen en te zorgen met de introductie van rouwverlof. Ouderschapsverlof mag opgenomen worden voor kinderen tot en met 12 jaar.”

Sociale media, schermgebruik, digitale opvoeding

“De invloed van sociale media op onze kinderen terugdringen. Voor het eerst groeit een generatie grotendeels digitaal op. Naast de positieve kanten van de digitale wereld is dit een experiment met potentieel ontwrichtende gevolgen, voor kinderen én de samenleving als geheel. Kinderen hebben het recht veilig op te groeien, ook online. De overheid doet er veel aan om kinderen in de fysieke wereld tegen gevaar en ongezonde invloeden te beschermen. Dit terwijl kinderen in de digitale wereld aan grote techbedrijven worden overgeleverd. Het terugdringen van de negatieve invloed van smartphones en social
media is een zaak van de hele samenleving. De verantwoordelijkheid hoe om te gaan met
smartphones en sociale media ligt in eerste instantie bij ouders, maar met duidelijke wettelijke omkadering. Dat betekent dat sociale media niet toegankelijk mogen zijn voor kinderen jonger dan 14 jaar. Adequate leeftijdsverificatie is noodzakelijk voor sociale media, platformen met expliciete content (porno, geweld), goksites, kopen van alcohol, BNPL-diensten. Ook moet het mogelijk zijn voor 18-jarigen om op een
toegankelijke manier hun gegevens permanent te kunnen wissen. Sociale mediabedrijven worden verplicht hun producten minder verslavend te maken. Smartphones worden geweerd uit scholen en ouder-initiatieven zoals ‘Smartphonevrij opgroeien’ gestimuleerd.”

Onderwijs en ouderrol

“Onderwijs is meer dan het overdragen van kennis. Het vormt kinderen en jongeren
tot wie ze zijn, hoe ze in het leven staan en hoe ze bijdragen aan de maatschappij. De
verantwoordelijkheid voor die vorming ligt in de eerste plaats bij de ouders. Ouders hebben het recht hun kinderen qua normen, waarden en (geloofs) overtuiging op te voeden zoals zij dat willen. Dat recht werkt door in het onderwijs. Het grondwettelijke recht op onderwijsvrijheid maakt het mogelijk dat verschillende levensbeschouwelijke en pedagogische visies naast elkaar bestaan en versterkt de diversiteit en keuzevrijheid in het onderwijs. Het biedt een sterke garantie voor vormend onderwijs en betrokkenheid van ouders.”

“We blijven investeren in voor- en vroegschoolse educatie en nieuwkomersonderwijs.”

“Ouders kunnen vrij kiezen voor onderwijs dat past bij hun levensovertuiging of
onderwijskundige visie. De ChristenUnie staat daarom pal voor artikel 23 uit de Grondwet.
Scholen behouden hun vrijheid in inrichting (dus niet nog meer wettelijke deugdelijkheidseisen), personeelsbeleid en financiering via lumpsum, met extra middelen voor identiteit en kleine scholen.”

“We investeren in het versterken van ouderbetrokkenheid in het onderwijs. Scholen krijgen middelen om ouders te ondersteunen bij de opvoeding en schoolgerelateerde uitdagingen.”

Jeugdhulp, jongeren en gezin

“Het krijgen van een kind is een groot geschenk. Een familie is de eerste basis waar gezorgd wordt voor jong en oud. Onze samenleving wordt gebouwd door al deze families. We willen dat onze kinderen, de generatie van de toekomst, kunnen opgroeien met een hoopvol perspectief. Wat we doen moet goed voor hen zijn, nu en straks.”

“Gezinnen moeten voorop staan, maar worden te vaak vergeten in de visie en het beleid van de overheid. Terwijl het gezin en familie de plek is waar kinderen opgroeien en familieleden op elkaar terugvallen als iemand hulp nodig heeft. De overheid moet families en gezinnen waarderen in plaats van al het beleid op de mens als individu te richten. Dit begint met samenhang in de visie en beleid op wat de eerste leefomgeving is voor de meeste mensen.”

“Er wordt beleid gemaakt om de positie van families te ondersteunen, bijvoorbeeld financieel. Ook wordt de positie en bescherming van het gezin verankerd in de Grondwet. Een minister wordt weer expliciet verantwoordelijk voor het realiseren van samenhangend gezinsbeleid. Er komt een jaarlijkse ‘Staat van het gezin’ waarin wordt gemonitord hoe gebruik wordt gemaakt van kind- en verlofregelingen, kinderopvang, het aanbod van GGD, Jeugdgezondheidszorg en lokale teams.”

“Om dit te voorkomen en de trend van het toenemend aantal echtscheidingen te keren, willen we ouders hulp, advies en begeleiding bieden om relaties te herstellen en problemen te voorkomen. Relatietherapie wordt daarom voortaan vergoed. Er moet meer aandacht en beleid komen om ouderverstoting tegen te gaan.”

“Uithuisplaatsing is een buitengewoon ingrijpende gebeurtenis, juist omdat die de
bloedband en het diepe emotionele verbond tussen ouder en kind verbreekt. Niet voor niets is het recht op gezinsleven verankerd in mensenrechtenverdragen. Uithuisplaatsing is een allerlaatste optie wanneer de veiligheid van een kind op het spel staat. Samen met de jongere en de ouder(s) moet eerst alles op alles worden gezet om te voorkomen dat dit nodig is. Jeugdzorgorganisaties die hier succesvol werk van maken, worden beloond. Als uithuisplaatsing onvermijdelijk is, zijn pleeggezinnen en gezinshuizen te prefereren boven opvang in een instelling. Er wordt zo snel als mogelijk gewerkt aan wat er nodig is om een kind weer bij de eigen ouders op te laten groeien. De rechtsbescherming van kinderen en ouders wordt fors verbeterd.”

Wonen, huisvesting gezinnen, leefbaarheid

“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”

“Gezinnen moeten kunnen rekenen op voldoende en eenvoudige financiële steun.”

“We zorgen dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”

“We bouwen waar dat kan eerst binnen de dorpen en steden. Vooral in dorpen stimuleren
we uitbreidingen met ‘een buurtje erbij’, zodat jongeren en starters in hun eigen dorp
kunnen blijven wonen. Dit is hard nodig om voorzieningen zoals kerken, scholen, winkels en sportverenigingen in de toekomst te behouden.”

Voor de ChristenUnie is leefbaarheid geen bijzaak, maar een kwestie van goed bestuur. Ieder mens, of je nu in de stad woont of in een krimpregio, verdient een veilige, schone
en mooie omgeving om te wonen, werken en op te groeien. Toch staat die leefbaarheid
in veel dorpen en wijken onder druk door het verdwijnen van voorzieningen, zoals
bushaltes, bibliotheken en winkels. Verschillen in gezondheid, veiligheid en toekomstkansen nemen hierdoor toe. Dat accepteren we niet. Daarom zetten we het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) voort.”

“We willen meer ruimte geven aan mensen die de handen ineenslaan en samen zorg dragen voor elkaar of met elkaar het verenigingsleven laten bloeien. De overheid moet dit stimuleren en ruimte geven, in plaats van in de kiem te smoren met onnodig veel regelgeving. De ChristenUnie zet zich in voor wijken waar mensen elkaar ontmoeten en ondersteunen. We investeren in leefbare buurten, goede voorzieningen en verbondenheid tussen stad en regio.”

Overige punten over gezinnen/ouders

“Het belang van kinderen en biologisch ouderschap staat centraal bij wetgeving rond
ouderschap en ouderlijk gezag. Dit betekent dat donor- en adoptiekinderen het recht hebben om hun afkomst te kennen. De ChristenUnie is, gezien de conclusies uit het rapport van de Commissie Joustra, voor een zorgvuldige afbouw van interlandelijke adoptie.”

De ChristenUnie blijft tegen draagmoederschap en commerciële spermadonatie. We verzetten ons tegen het reguleren van draagmoederschap waarbij het kind genetisch slechts gedeeltelijk of in het geheel niet verwant is met de wensouders. We willen geen praktijk bevorderen waarin ouderschap wordt versplinterd en familiebanden
verbroken. Er komt een verbod op internationaal draagmoederschap en spermadonatie, om misbruik, misstanden (zoals massadonaties) en kinderhandel te voorkomen.”

ChristenUnie zet met dit programma stevig in op het versterken van gezinnen met financiële zekerheid, betere zorg- en verlofmogelijkheden, goed betaalbare woningen, veilig en kwaliteitsvol onderwijs, en sterke bescherming van kinderen in de digitale wereld. Het beleid is doortrokken van christelijke waarden, met nadruk op samenleving, verantwoordelijkheid en zorg voor elkaar.

D66

Het kan wél

https://d66.nl/verkiezingsprogramma/

Kinderopvang

• “We maken kinderopvang bijna gratis voor elk kind. Elk kind krijgt toegang tot vijf dagen opvang per week. Dat geldt ook voor kinderen van wie één ouder werkt.”
• “We bouwen aan één publieke voorziening voor alle kinderen van 1 tot 15 jaar. Daarin kan ieder kind, in eigen tempo en vanuit de eigen achtergrond, groeien. Zo verdwijnt ook het verschil tussen kinderopvang, peuteropvang en voor- en vroegschoolse educatie.”
• “Kinderopvang wordt op korte termijn bijna gratis en in de toekomst helemaal gratis.”
• “Het kindgebonden budget en de kinderbijslag voegen we samen. Zo gaan we van drie ingewikkelde regelingen naar één duidelijke bijdrage voor ouder en kind.”

Onderwijs

• “Iedere school krijgt een volle schoolbibliotheek.”
• “Talent, taal, rekenen, burgerschap en digitale vaardigheden vormen het fundament voor elk kind. Daar investeren we vanaf het begin in.”
• “We bouwen aan één voorziening waar kinderen van 1 tot 15 jaar samenkomen.”
• “Kinderen gaan later selecteren.”
• “Elk kind krijgt recht op vijf dagen opvang per week.”
• “Iedereen krijgt een vaste huisarts. Die kan vanuit een vertrouwensband betere en effectievere zorg leveren.”
• “Onderwijsachterstanden worden aangepakt met extra programma’s voor de brede brugklas en hulp aan kwetsbare leerlingen.”
• “We zorgen voor passend onderwijs en structureel meer ondersteuners.”

Verlof en ouderschap

• “D66 wil het ouderschapsverlof uitbreiden en een wettelijke minimum stagevergoeding voor iedereen. Te beginnen bij de overheid zelf.”
• “We pleiten voor meerouderschap en draagmoederschap in de wet.”
• “Mantelzorgers en informele zorgverleners krijgen ondersteuning.”

Wonen

• “We bouwen tien nieuwe steden met uitstekende verbindingen met het openbaar vervoer.”
• “We bouwen vooral huizen voor oudere mensen–zodat wie dat wil kan verhuizen, en er woningen vrijkomen voor jongeren en gezinnen.”
• “We investeren grootschalig in sociale huur, middenhuur en betaalbare koop.”
• “In elke gemeente komt minstens 30% sociale huur bij nieuwbouw, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
• “Dakloosheid wordt aangepakt: Nationaal Actieplan Dakloosheid: Iedereen een thuis.”

Jongeren en kinderen

• “Voor jongeren en studenten bouwen we vooral huizen met gemeenschappelijke ruimtes. Zo kunnen meer mensen wonen op dezelfde plek én zulke huizen zorgen voor meer verbinding en sociale steun.”
• “We investeren in mentale gezondheid van jongeren.”
• “Iedereen recht op jaarlijkse tandartscontrole vanuit het basispakket.”
• “Preventie loont, met doelen voor gezondheid in de wet, bijvoorbeeld voor overgewicht bij kinderen.”
• “Bij lichte klachten kunnen jongeren terecht bij buurtklinieken of studentenartsen.”
• “Scholen krijgen extra geld en ontwikkelingsprofessionals voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben.”

Sociale media en digitale veiligheid

• “We willen geen smartphones in de klas en op het schoolplein.”
• “Kinderen worden beschermd tegen verslavende apps met een duidelijke leeftijdsgrens van 15 jaar (voor apps die zorgen dat je blijft scrollen).”
• “Techbedrijven worden verplicht nepinformatie (zoals deepfakes) binnen 24 uur te verwijderen.”
• “Sociale mediaplatforms moeten online haat verwijderen en bedrijven worden aansprakelijk als ze dit niet doen.”
• “Iedereen krijgt auteursrecht over het eigen gezicht, lichaam en stem (ter bescherming tegen deepfakes).”

Mantelzorg en gezinnen

• “Buurtondersteuners zijn de stille kracht in onze wijken (voor gezinnen, buurtzorg, veelal mantelzorgondersteuning).”
• “Mantelzorgers krijgen erkenning en ondersteuning.”
• “We investeren in kleinschalige woonvormen voor oudere mensen, in sociale buurtnetwerken van zorgverleners, mantelzorgers en vrijwilligers.”
• “We stimuleren vrijwillige inzet—vrijwilligerswerk wordt gefaciliteerd en ondersteund.”

Overige gezins- en ouderschapspunten

• “We versterken gezinnen en buurten, zodat zij hulp kunnen bieden vóórdat jeugdzorg nodig is.”
• “We investeren in toegankelijke opvoedondersteuning, ouder-kindcentra en andere buurtinitiatieven.”
• “Gebiedsplanning: Elk plan combineert doelen voor stikstofreductie, biodiversiteit, natuurherstel, waterbeheer en perspectief voor de landbouw.”
• “We pleiten voor bindende afspraken tussen zorgaanbieders, professionals, zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties over inclusieve zorg, ook voor gezinnen.”

DENK

Nu is het moment

https://www.bewegingdenk.nl/standpunten/

Kinderopvang

• “De kinderopvangtoeslag wordt vervangen door gratis kinderopvang.”
• “DENK wil gratis kinderopvang voor gezinnen met lage- en middeninkomens. We geloven dat elk kind recht heeft op kwalitatieve kinderopvang, ongeacht de financiële situatie van hun ouders.”
• “Wij willen extra inzet op het handhaven en verbeteren van de kwaliteit van kinderopvang. Alle kinderen hebben recht op een zorgzame, educatieve en stimulerende omgeving.”

Onderwijs

• “Onderwijs als inclusiemotor… Daarom zet DENK zich in dat kinderen met verschillende achtergronden elkaar op school ontmoeten.”
• “DENK wil gezondere schoolgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs. De huidige bekostiging is ontoereikend.”
• “Meertaligheid in het onderwijs. We bevorderen het initiatief ‘Taalvriendelijke scholen’ door meertalig onderwijs aan te bieden.”
• “We willen zerotolerance beleid voor stagediscriminatie.”
• “De overheid voert een stagegarantie in om voor iedere jongere een stageplaats te garanderen.”
• “Stagiairs krijgen een eerlijke beloning, afgedwongen met een Wet minimumstagevergoeding.”

Wonen, gezinnen en jongeren

• “De woningcrisis is één van de grootste maatschappelijke problemen van het moment. Veel mensen kunnen zich geen huis meer veroorloven. Jongeren, starters en jonge gezinnen hebben het extra moeilijk en maken geen kans om een huis te vinden.”
• “Ouderen die wonen in een groot huis, en deze willen inruilen voor een kleinere woning, worden daarbij geholpen en ontvangen een financiële bonus. Zo ontstaat er meer ruimte voor gezinnen.”
• “Meer generatiewoningen. Opeenvolgende generaties moeten kunnen blijven wonen in dezelfde buurt.”

Jongeren & Studenten

• “DENK wil dat er volledige compensatie komt voor de studieschuld van de pechgeneratie.”
• “De basisbeurs en aanvullende beurs worden verhoogd om jongeren meer bestaanszekerheid te bieden.”
• “DENK wil door prestatiedruk tegen te gaan de psychische en mentale uitdagingen van jongeren het hoofd bieden.”
• “We willen meer aandacht voor de uitdagingen bij de overgang van 17 naar 18 jaar.”
• “DENK wil het minimumloon voor jongeren verhogen.”

Ouders & Gezinnen

• “Gezinshereniging blijft altijd mogelijk: Nareizende kinderen mogen niet gescheiden worden van hun ouders en dienen direct een veilig ontvangst te krijgen.”
• “Kinderen van ongedocumenteerden die hier geboren en getogen zijn, moeten makkelijker de Nederlandse nationaliteit krijgen.”
• “Er komt een generaal kinderpardon.”
• “Zo heeft de toeslagenwetgeving ervoor gezorgd dat bij een kleine administratieve fout enorme bedragen bij ouders teruggevorderd werden. De Toeslagenmisdaad staat symbool voor een keiharde overheid.”

Jongeren & Veiligheid

• “De straffen voor ronselaars die kwetsbare jongeren inzetten voor criminele klussen moeten verzwaard worden.”
• “DENK wil jongeren die nog niet goed de gevolgen van hun daden kunnen overzien, helpen en voorkomen dat ze de criminaliteit in getrokken worden. Dit willen we doen door vooral in te zetten op preventie.”
• “De straf voor ernstig seksueel kindermisbruik moet verhoogd worden naar levenslang.”
• “We voeren verplichte chemische castratie in voor pedoseksuelen.”

Abortus & ouderschap

• “DENK strijdt voor de rechten van het ongeboren kind… DENK wil de maximumtermijn voor een abortus halveren naar 12 weken.”
• “De bedenktermijn van 5 dagen dient ook terug te keren, zodat zwangere vrouwen de tijd krijgen om een weloverwogen beslissing te nemen.”

Forum voor Democratie

Een nieuwe kans voor Nederland

https://fvd.nl/

 Kinderopvang

• “We schaffen de kinderopvangtoeslag af en vervangen die door een eenvoudig systeem van directe financiering, waarbij kinderopvang goedkoper en toegankelijker wordt voor Nederlandse gezinnen.”

Onderwijs

• “Het basisonderwijs moet gericht zijn op kennisoverdracht. Kinderen leren lezen, schrijven en rekenen. Politieke en ideologische onderwerpen horen niet thuis in de klas.”
• “De onderwijsvrijheid wordt volledig hersteld. Scholen mogen weer hun eigen pedagogisch-didactische aanpak bepalen.”
• “We schaffen alle vormen van genderideologie in het onderwijs af. Kinderen worden niet geconfronteerd met onderwerpen over gender, seksuele geaardheid of seksuele diversiteit.”
• “We investeren in kleinere klassen en meer leraren.”
• “Er komt meer aandacht voor praktijkonderwijs en ambachtsscholen, zodat jongeren een vak kunnen leren.”
• “We geven schoolbesturen zoveel mogelijk terug in handen van ouders, zodat onderwijs weer wordt geleid door mensen die betrokken zijn bij de kinderen zelf, niet door beroepsbestuurders.”

Jongeren

• “Jongeren moeten weer perspectief krijgen in Nederland. Betaalbare huisvesting, goed onderwijs en kansen op de arbeidsmarkt zijn de basis.”
• “We willen dat jongeren minder tijd doorbrengen op schermen en meer buiten sporten en bewegen.”
• “Door jongeren op te leiden tot vakmensen, verminderen we bovendien onze afhankelijkheid van arbeidsmigratie en zorgen we dat lonen en belastingen in Nederland blijven.”
• “Zo bereiden we jongeren voor op goedbetaalde carrières, maken we arbeidsmigratie overbodig en versterken we een zelfredzaam en welvarend Nederland.”

Concreet stelt FVD:

• “Herinvoering ambachtstitels.”
• “Praktische leerwegen invoeren, zodat praktisch ingestelde leerlingen écht een vak leren en het aantal schooluitvallers daalt.”
• “Focus op vaardigheden en ondernemerschap, zodat jongeren direct inzetbaar zijn in zorg, techniek en bouw.”
• “Samenwerking met leermeesters en bedrijven, zodat opleidingen aansluiten op de arbeidsmarkt.”
• “Arbeidsmigratie overbodig maken door meer Nederlandse jongeren op te leiden tot vakmensen.”
• “Voorbereiding op de toekomst met AI in beroepsopleidingen, zodat jongeren leren werken met moderne tools.”

Wonen & Gezinnen

• “Starters en jonge gezinnen krijgen voorrang op de woningmarkt. Er komt een bouwprogramma gericht op betaalbare woningen voor Nederlandse gezinnen.”
• “We maken het aantrekkelijker voor gezinnen om in Nederland te blijven wonen door betaalbare koopwoningen en lagere belastingen.”
• “Nederlanders weten over het algemeen zelf uitstekend wat goed is voor hun leven, voor hun gezinnen en voor de verdere gemeenschappen waar zij deel van uitmaken. Dit betekent dat mensen regie verdienen over hun eigen leven, in plaats van betutteling.”
• “We geven gemeenten de vrijheid om eigen beleid te voeren, inclusief op gebied van belastingen, zodat lokaal maatwerk mogelijk wordt en gemeenten onderling gaan concurreren op de vestiging van bedrijven en gezinnen.”
• “We behouden en versterken de menselijke maat in de stedenbouw, zodat nieuwe wijken leefbaar en herkenbaar blijven.”

Ouders & gezinnen

• “Het gezin is de hoeksteen van de samenleving. Wij versterken het gezin door belastingverlaging voor gezinnen met kinderen en door het gezin centraal te stellen in beleid.”

Sociale media & kinderen

• “Kinderen worden beschermd tegen schadelijke invloeden van sociale media en digitale technologie.”

Mantelzorg

• “Mantelzorgers krijgen meer ondersteuning en waardering. Er komt ruimere verlofregelingen zodat ouders beter werk en zorg kunnen combineren.”

GroenLinks-PvdA

Een nieuwe start voor Nederland

https://groenlinkspvda.nl/verkiezingsprogramma/

Kinderopvang

• De kinderopvang, de voorschool, peuterspeelzaal en de buitenschoolse opvang worden een publieke voorziening, en dus gratis voor alle kinderen. De kinderopvangtoeslag verdwijnt. We houden het betaalbaar met tariefregulering, maximale salarissen aan de top en het weren van private equity uit de kinderopvang. 

Onderwijs

• We investeren in de toekomst van onze kinderen en daarmee in de toekomst van onze maatschappij. GroenLinks-PvdA wil voor alle kinderen een goede start. We zetten in op onderwijskwaliteit en kansengelijkheid, gaan segregatie en de diplomakloof tegen en zorgen voor een prettige werkomgeving voor leraren en schoolleiders. 
• Vroege en voorschoolse educatie, verlaging van de leerplichtige leeftijd naar vier jaar. 
• Samen naar school: inclusief onderwijs waarbij kinderen met en zonder beperking samen naar school gaan, met voldoende ondersteuning. 
• Verlof voor ouders: verlengen van het ouderschapsverlof voor nieuwe ouders om tijd en ruimte te maken voor het kind. 
• Brede schooldagen met sport, dans, cultuur, techniek en natuur. 
• Betere onderwijskwaliteit door leraren vrij baan te geven, meer vertrouwen en tijd voor lesgeven. 
• Weg met commerciële bijlesbureaus, commerciële onderwijsinstanties betalen omzetbelasting en publiek gefinancierde scholen organiseren zelf toegankelijke bijles. 
• Kleinere klassen, met meer aandacht en ondersteuning. 
• Eerlijke stagevergoeding van 750 euro per maand bij fulltime dienstverband voor alle stagiairs. 
• Meer inzet op lessen over mediawijsheid en digitale geletterdheid om jongeren om te leren gaan met het internet en sociale media. 

Verlof

• Uitbreiding van geboorteverlof en rouwverlof. Ook ouders met ernstig zieke of zorgintensieve kinderen kunnen aanspraak maken op verlof. 

Wonen

• Betaalbare woningen voor iedereen, met ruim 100.000 nieuwe woningen per jaar.
• Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl voor betaalbare woningen, inclusief hogere inkomensgrenzen zodat ook de middenklasse kan meedoen. 
• Bescherming voor huurders tegen woekerhuren en slechte isolatie, en vast contract als norm.
• Wonen waar je wortels hebt: jongeren makkelijker woningen toewijzen op de plek waar ze zijn opgegroeid.
• Niemand slaapt op straat: streven naar beëindiging van onvrijwillige dakloosheid in 2030, Housing First-principe.
• Speculatie tegengaan: afromen van speculatiewinsten, opkoopbescherming en aanpak woningleegstand. 
• Isolatie-offensief om slechte isolatie aan te pakken, zodat energierekeningen omlaag gaan.

Jongeren

• Jongeren moeten eerder starten met formeel onderwijs, verlaging van de leerplichtige leeftijd naar vier jaar.
• Minimumloon vanaf 18 jaar gelijk, afschaffing minimumjeugdloon.
• Maatwerk voor starters bij hypotheekaanvragen met studieschuld.
• Jongeren krijgen meer zeggenschap over jeugdzorg en recht op een vertrouwenspersoon.
• Jongeren begeleiden om thuiszitters terug te krijgen in het onderwijs.
• Meer aandacht voor mentale gezondheid onder jongeren, landelijk actieplan mentale gezondheid. 

Ouders & Ouderschap

• Ouders krijgen meer ruimte door verlaging van de leerplichtige leeftijd, verlenging van ouderschapsverlof, betere toegang tot kinderopvang. 
• Ouders krijgen snellere en eenvoudigere afhandeling van schade door het toeslagenschandaal.
• Ouderschap en mantelzorgers: werknemers krijgen recht op mantelzorg met vergoeding, uitbreiden kortdurend mantelzorgverlof. 

Sociale media

• In het onderwijs komt mediawijsheid en digitale geletterdheid als vast onderdeel van het curriculum.
• Leeftijdsgrenzen voor sociale media met verslavende algoritmen; Digitale kijkwijzer met adviezen over schermtijd per leeftijdsgroep.
• Aanpak van verslavende en privacy-schendende algoritmen op sociale media.
• Sociale media worden gereguleerd om nepnieuws en desinformatie te bestrijden.

Kinderen & Gezinnen

• Kansrijke start voor elk kind met publieke kinderopvang en voorschoolse educatie.
• Voorkomen van kinderarmoede, Wet reductie armoede onder kinderen. 
• Betere jeugdzorg en jeugdbescherming waarbij het gezin centraal staat, afbouw gesloten jeugdzorg en meer zeggenschap voor jongeren.
• Investeren in aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling, betere hulp en nazorg.
• Weg met eigen bijdrage in jeugdzorg. 

Mantelzorg

• Mantelzorgers krijgen recht op vergoeding en uitbreiding van kortdurend mantelzorgverlof.

JA21

De juiste aanpak voor Nederland

https://ja21.nl/nieuws/artikel/ja21-presenteert-concept-verkiezingsprogramma-2025-2029

Onderwijs

• JA21 wil Nederlands onderwijs dat toonaangevend is in de wereld en legt de onderwijslat hoog. Meer geld moet naar het primaire proces en minder naar management, overhead en tijdelijke projecten. Reserves in het onderwijs moeten worden ingezet, geen wildgroei aan subsidies
• Goed onderwijs wordt gegeven door hoogopgeleide, vakbekwame en inspirerende docenten. De lerarenopleiding moet kwalitatief hoogwaardig zijn en extra investeringen krijgen waar nodig
• De leraar is de professional die het best kan adviseren over de ontwikkeling van een leerling. Dat advies moet leidend zijn, niet de wens van ouders of schoolleiding
• Een kleine groep leerlingen met gedragsproblemen claimt te veel onderwijstijd, wat ten koste gaat van de rest van de klas. Dit moet stoppen

Wonen en jonge gezinnen

• “Een koopwoning weer toegankelijk voor het jonge gezin”:
  • Er ligt een bijzondere opdracht om jonge mensen die een gezin willen beginnen aan een woning te helpen.
  • Jonge gezinnen met een relatief laag inkomen kunnen vaak geen starterswoning betalen.
  • JA21 wil een pakket maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen (bijv. huurkoop) om de woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.
  • Nederland heeft er baat bij als jonge gezinnen perspectief hebben op een eigen huis; dit draagt bij aan een gezonde, sociale en economisch sterke samenleving.

Migratie en kinderen

• Striktere regels voor gezinshereniging van minderjarigen:
  • Alleen voor erkende vluchtelingen en beperken tot ouders.
  • JA21 wil een einde aan de praktijk waarbij ouders kinderen vooruitsturen op gevaarlijke reizen naar de EU en daarna gezinshereniging afdwingen

 Overige thema’s met impact op gezinnen

• Energie & kosten gezinnen: JA21 stelt dat hoge belastingen en energieprijzen gezinnen in de knel brengen. Zij willen o.a. de btw op energie verlagen en inzetten op betaalbare energie

NSC

Zorgen voor zekerheid!

https://ams3.digitaloceanspaces.com/nsc-multisite/Nieuw_Sociaal_Contract_Concept_Verkiezingsprogramma_2025_16082025_5_e148e7b111.pdf

Kinderopvang

• “We bouwen de kinderopvangtoeslag af en vervangen die door directe financiering van kinderopvanginstellingen. Dat geeft rust en duidelijkheid voor gezinnen. We zorgen ervoor dat ook kleinschalige gastouderopvang behouden blijft en laten ruimte voor opvangvoorzieningen in dorpen en krimpregio’s.”

Onderwijs

• “Bij de omgang met schaarste wordt het solidariteitsprincipe gehanteerd: scholen met het grootste aandeel kwetsbare kinderen krijgen de meeste middelen om beperkingen in onderwijsaanbod en -tijd te vermijden.”
• “Scholen met veel leerlingen van minder draagkrachtige ouders hebben moeite om activiteiten als schoolkampen en schoolreisjes te bekostigen. We willen het voor scholen niet onmogelijk maken om een vrijwillige ouderbijdrage voor bepaalde activiteiten te vragen, maar pleiten wel voor een verruiming van de activiteiten in het basisaanbod van scholen (zoals digitale leermiddelen of een periodiek schoolreisje).”
• “We keren ons tegen het doorgeschoten streven naar inclusiviteit, waarbij alle leerlingen met speciale onderwijsbehoeften in het regulier onderwijs worden geplaatst. Dit leidt tot overbelasting van leerkrachten, te weinig aandacht voor de begeleidingsbehoefte van ‘reguliere’ leerlingen en een verschraling van de middelen voor passend onderwijs.”
• “Het speciaal onderwijs voor leerlingen die specialistische of intensieve begeleiding nodig hebben, moet in een aantal regio’s meer plekken krijgen. Dit geldt ook voor onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen.”
• “Een school moet binnen 45 minuten reistijd te bereiken zijn. We willen een evaluatie van het leerlingenvervoer; het vervoer van kwetsbare kinderen moet gegarandeerd zijn en mag niet lijden onder de tekortkomingen van gemeentelijke aanbestedingen.”

Wonen

• “Bestaanszekerheid begint bij onderdak in een betaalbaar en passend huis. Door het enorme tekort aan woningen stijgen de huren snel en is een koopwoning onbereikbaar geworden voor starters en middeninkomens. Die woononzekerheid raakt iedereen: jongeren, studenten, gezinnen én ouderen. Steeds meer mensen stellen hun kinderwens uit, zien af van een studie, moeten een baan laten schieten of blijven na een scheiding noodgedwongen samenwonen door het gebrek aan betaalbare woonruimte.”
• “Veel mensen wonen in een huis dat niet goed past bij hun wensen en behoeften. Dat geldt zowel voor jongeren, starters, gezinnen als ouderen.”
• “Op het moment dat iemand te groot woont, moet het mogelijk worden om van woning te ruilen met iemand die te klein woont. Dit zien we als gewenste woningruil. We verwachten van woningcorporaties en gemeenten dat zij dit mogelijk maken.”
• “Het moet eenvoudiger worden om een tijdelijke woonunit te plaatsen bij een bestaande woning. Bijvoorbeeld om voor een familielid te zorgen (en zo de zorg te ontlasten).”
• “Het is nodig om meer geschikte seniorenwoningen te bouwen… Ook initiatieven om ouderen en jongeren samen te huisvesten juichen we toe.”
• “Huisvesting van studenten in mbo, hbo en wo is een groot probleem. Steeds meer studenten wonen noodgedwongen nog thuis en missen zo een belangrijke stap naar zelfregie en volwassenheid. We steunen regio’s met plannen voor ‘betaalbaar wonen op de campus/rondom instellingen’.”

Jeugdzorg & Jongeren

• “Binnen gezinnen is vaak sprake van meerdere en complexe problemen. Hulpverlening is pas effectief als het probleem ook integraal door één hulpverleningsinstantie met regie wordt aangepakt.”
• “De noodzakelijke transformatie van (hoog) specialistische jeugdzorg naar zo ambulant mogelijke zorg vergt langdurig (financieel) commitment van gemeenten. Landelijke sturing op dit proces is nodig om deze transitie kans van slagen te geven.”
• “Voor een kleine groep kinderen en jongeren is het soms tijdelijk niet mogelijk om thuis te wonen. We vinden het belangrijk dat er voldoende kleinschalige voorzieningen voorhanden zijn, zoals gezinshuizen of pleeggezinnen, om kinderen en jongeren een tijdelijk thuis te kunnen bieden.”
• “Uitgangspunt moet zijn dat het kind opgevangen wordt in de buurt van het eigen gezin, dat het kind wordt gehoord en dat zijn of haar belangen worden meegewogen. Verder willen we een versnelde afbouw van gesloten jeugdzorg.”
• “Jeugdzorg kan worden verlengd tot minimaal 23 jaar en langer indien nodig. Hiermee halen we de harde knip van 18 jaar uit de Jeugdwet. Het begeleidingsprogramma ‘Zelfstandig, maar niet alleen’ moet voor jongeren in overgangsfase worden gestart.”

Ouders & Gezinnen

• “Gezinnen krijgen een overzichtelijk en toegankelijk kindpakket. De kinderbijslag en kindgebonden budget moeten voorspelbaar en toegankelijk zijn voor álle gezinnen, geïnspireerd door het Vlaamse model. Hierbij geldt het uitgangspunt ‘hebben is houden’.”

Sociale Media & Jongeren

• “Nieuw Sociaal Contract is voorstander van een minimumleeftijd van 12 jaar voor smartphones en van 15 jaar voor sociale media, zodat kinderen stabiel en gezond op kunnen groeien.”
• “Er wordt een privacy-vriendelijke en betrouwbare online leeftijdsverificatie ingevoerd om minderjarigen te beschermen tegen online gokken, alcoholverkoop en pornografie.”
• “We willen dat jongeren op hun 18e vanuit de overheid de mogelijkheid krijgen om kosteloos al hun online sporen te wissen, als uitwerking van het wettelijk recht op vergetelheid.”
• “De eenzaamheid onder jongeren is een groot samenlevingsprobleem. We stimuleren gemeentes om te investeren in fysieke ontmoetingsplekken als alternatief voor online omgevingen.”

Mantelzorg

• “Het moet eenvoudiger worden om een tijdelijke woonunit te plaatsen bij een bestaande woning. Bijvoorbeeld om voor een familielid te zorgen (en zo de zorg te ontlasten).

Partij voor de Dieren

Natuurlijk

https://www.partijvoordedieren.nl/nieuws/natuurlijk-partij-voor-de-dieren

Kinderopvang & voorschool

• “De Partij voor de Dieren wil dat ieder kind een gelijke start krijgt. Er komt één gratis publieke voorschoolse voorziening voor alle kinderen, ook voor kinderen van niet-werkende ouders.”

Onderwijs

• “We weren de mobiele telefoon niet alleen uit de klas, maar uit de hele school.”
• “Praktische en culturele vaardigheden worden volop aangeboden aan kinderen. Activiteiten als handarbeid, schoolzwemmen, bewegingsonderwijs, cultuurlessen (theater-, dans-, muziek-, schilderles, etc.) en schooltuinen worden gefaciliteerd en daar komt extra geld voor beschikbaar.”
• “Passend, toegankelijk en inclusief leren is een recht… Voor de Partij voor de Dieren is passend, toegankelijk en inclusief onderwijs daarom een kernwaarde.”
• “Kinderen krijgen leerrecht om zich op een school te ontwikkelen, inclusief het recht op maatwerk. Dat wil ook zeggen dat er (meer) scholingsmogelijkheden komen voor bijvoorbeeld zeer hoogbegaafde kinderen of kinderen met een lichamelijke, zintuiglijke of psychische beperking.”
• “We investeren in meer handen in de klas, kleinere klassen, meer expertise op scholen en meer aandacht voor de basisvaardigheden taal en rekenen.”
• “De Onderwijsinspectie gaat minder waarde hechten aan cijfers die leerlingen halen… De inspectie kijkt naar de ontwikkeling van leerlingen en gaat uit van vertrouwen in de onderwijsprofessional.”
• “Basisscholen krijgen de vrijheid af te zien van de doorstroomtoets als zij op een andere manier kunnen aantonen dat aan de wettelijke eisen is voldaan.”
• “We stimuleren middelbare scholen om brede brugklassen aan te bieden… Leerlingen krijgen in deze brede scholengemeenschappen volop de ruimte om te ontdekken welke leerroute het beste bij hen past.”
• “Scholen worden gedemocratiseerd, waardoor leraren, leerlingen en ouders meer invloed krijgen op het schoolbeleid.”

Wonen & gezinnen

• “Er worden meer woningen gebouwd voor specifieke doelgroepen, zoals jongeren, studenten en starters.”
• “De Partij voor de Dieren wil woonvormen stimuleren waarbij jong en oud elkaar ontmoeten en helpen, zoals gemengde woonprojecten van studenten en ouderen.”
• “We maken collectieve en gemeenschappelijke woonvormen makkelijker, zodat gezinnen, stellen, singles en ouderen samen kunnen wonen en voorzieningen kunnen delen.”

Jongeren

• “De Partij voor de Dieren wil de druk op jongeren verminderen door prestatiedruk en competitie in het onderwijs te verminderen.”
• “We investeren in meer laagdrempelige, toegankelijke en betaalbare voorzieningen voor jongeren, zoals jongerencentra en sportvoorzieningen.”
• “Sporten bevordert onze fysieke en geestelijke gezondheid. In elke wijk wordt ruimte gemaakt voor buurtsportcoaches en sportvoorzieningen voor jongeren, zoals openbare voetbal- en basketbalveldjes en skateparken. Er wordt hierbij afgestemd op de behoeften van jongeren. Op jongerencentra wordt niet langer bezuinigd.”

Ouders & gezinnen

• “We zorgen dat gezinnen niet langer afhankelijk zijn van ingewikkelde toeslagensystemen, maar krijgen toegang tot basisvoorzieningen zoals zorg, onderwijs en kinderopvang zonder drempels.”
• “Lokale overheden krijgen meer budget voor gerichte ondersteuning aan ouders met kinderen die dreigen af te glijden, bij voorkeur door professionals in wie de jongeren in kwestie zich kunnen herkennen.”

Mantelzorg & zorg

• “Er komen meer mogelijkheden voor ouders en mantelzorgers om werk en zorg te combineren. Denk aan ruimere verlofregelingen en flexibele werktijden.”
• “We zetten in op meer respijtzorg zodat mantelzorgers, waaronder ouders van kinderen met een beperking, worden ontlast.”

Gezondheid & kinderen

• “De frisdrank- en fastfoodindustrie verdienen grof geld aan het ziek maken van kinderen, bijvoorbeeld op en rond scholen. Daar maken we een einde aan.”
• “Zeker kinderen moeten gezond leren eten en daarom wordt op en rond scholen alleen gezond voedsel aangeboden. Ook stimuleren we de inzet van schoolmoestuinen, die gekoppeld worden aan een lesprogramma.”
• “Vergoeding voor anticonceptiemiddelen komt voor alle leeftijden terug in het basispakket, evenals sterilisatie.”

Sociale media & kinderen

• “We beschermen kinderen online net zo goed als offline. We pakken verslavende algoritmen, uitbuiting, nepnieuws en privacyschendingen aan.”
• “De minimumleeftijd voor het bezitten van een smartphone wordt 14 jaar. De minimumleeftijd voor het gebruiken van sociale media wordt 16 jaar.”
• “Socialmediabedrijven worden verantwoordelijk voor de handhaving. Als een kind toch een account weet te maken, krijgt het socialmediabedrijf een boete, niet het kind.”

PVV

Dit is uw land

https://www.pvv.nl/verkiezingsprogramma.html

Kinderopvang

• De PVV roept op tot een betrouwbaar stelsel voor kinderopvang van hoge kwaliteit voor alle kinderen. 

Onderwijs

• Herstel van basisvaardigheden: leer kinderen lezen, schrijven en rekenen.
• Les in vaderlandse geschiedenis.
• Verbod op islamitisch onderwijs.
• Politieke neutraliteit van de leraren.
• Geen klimaat- of woke-indoctrinatie op school.
• De Week van de Lentekriebels afschaffen in het basisonderwijs.
• Orde, rust en gezag terug in de klas.
• Geen onbevoegde leraren meer voor de klas.
• Pesters worden hard aangepakt.
• Herinvoering schoolzwemmen.
• Op school én op het schoolplein wordt Nederlands gesproken.
• Bacheloropleidingen volledig in het Nederlands.
• Maximale beperking van het aantal buitenlandse studenten.
• Bij gewelddadige demonstraties ontstane schade volledig verhalen op de relschoppers.
• Maximaal 20% van de onderwijsbegroting naar overhead, minimaal 80% naar de klas.

Verlof

• In het programma worden geen aparte concrete punten over verlof genoemd. (PVV heeft geen opvallende verlofvoorstellen in deze tekst.)

Wonen

• Sociale huren met 10% verlagen.
• Inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen.
• Geen voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders, ook niet met urgentie.
• Frauderende statushouders verliezen verblijfsvergunning en moeten opbrengsten terugbetalen.
• Gemeentelijke taakstelling voor de verplichte huisvesting van statushouders schrappen.
• Woningbouw moet een nationale topprioriteit worden, met binnenstedelijke en buitenstedelijke bouw.
• Minder mogelijkheid tot bezwaar tegen bouwprojecten.
• Geen nieuwe duurzaamheidseisen of verplichte warmtepompen.

Jongeren

• Op school en in de samenleving moeten jongeren weer in rust en orde leren en opgroeien (onderwijs punten toepassen).
• Het mbo wordt gesteund als springplank voor jongeren en vakmanschap.
• Geen specifieke punten over sociale media, ouderschap of jonge ouders in het programma gevonden (tenzij impliciet onder onderwijs/samenleving).

Ouders, Ouderschap, Kinderen, Gezinnen

• Mantelzorgers krijgen een mantelzorgbonus: wie acht uur per week of meer onbetaalde mantelzorg verleent, krijgt een belastingkorting.
• Eigen risico in de zorg wordt geheel afgeschaft, zodat mensen zorg niet langer mijden.
• Tandartszorg weer inbegrepen in het basispakket.
• Meer en betere acute en ouderenzorg, waaronder kleinschalige verzorgingshuizen.
• Zorgverleners krijgen meer zeggenschap en extra bonussen.
• Agressie tegen zorgpersoneel wordt keihard aangepakt.
• Fraude in de zorg wordt harder aangepakt.
• Betere medicijnvoorziening voor kinderen en volwassenen.
• Belang van kinderen leren zwemmen wordt onderstreept met herinvoering schoolzwemmen.
• Er wordt geen expliciete vermelding van sociale media of specifieke ouderschapsonderwerpen gedaan.

Mantelzorg

• Mantelzorgers krijgen een mantelzorgbonus via belastingkorting bij 8 uur per week of meer mantelzorg.

SGP

Stem Christelijk voor Nederland

https://sgp.nl/verkiezingsprogramma

Kinderopvang en gezinsportemonnee

• “Het gezin krijgt een plaats in de Grondwet.”
• “Vaders die ongehuwd of ongeregistreerd samenwonen moeten actiever worden geïnformeerd over de consequentie dat zij niet automatisch delen in het ouderlijk gezag over een kind dat zij binnen die samenlevingsvorm krijgen.”
• “De Rijksoverheid lanceert een bewustwordingscampagne over het belang van sterke relaties en de schade van scheiden.”
• “Het bevorderen van de beschikbaarheid van zogenoemde buurtgezinnen zodat ook kinderen uit kwetsbare gezinnen een plek hebben waar ze in moeilijkheden terechtkunnen.”
• “Het recht op een familiegroepsplan moet duidelijker met ouders, families en gemeenschappen worden besproken als hulp voor kinderen nodig is.”
• “Rust en zekerheid in de gezinsportemonnee: kinderopvang is géén overheidstaak, maar er komt een eenvoudige kinderbijdrage waarbij kinderbijslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag hierin opgaan, zonder terugvorderingen en met maximale keuzevrijheid voor gezinnen.”
• “De toeslagen richten zich op degenen die het echt nodig hebben, zoals lage en middeninkomens en alleenstaanden.”
• “Er komt een wettelijk recht op betaald rouwverlof voor rouwende gezinnen met kinderen, flexibel inzetbaar en in goed overleg met de werkgever in te vullen.”
• “Ook de mogelijkheden voor mantelzorgverlof worden verruimd.”

Onderwijs

• “De vrijheid van onderwijs is goed voor heel de samenleving.”
• “Aan de inhoud van artikel 23 van de Grondwet wordt niet gemorreld.”
• “Ouders zijn verantwoordelijk voor opvoeding, scholen dragen daaraan bij.”
• “De overheid vergroot de financiële ondersteuning van kleine scholen in dunbevolkte gebieden.”
• “Professionele relatie- en gezinstherapie wordt weer opgenomen in het basispakket.”
• “Het (leer)recht van alle kinderen op onderwijs moet beter geregeld worden om het aantal thuiszitters te verminderen.”
• “Het stimuleren van meer aandacht voor de ethische kant van technologie in het onderwijs.”
• “Ondersteuning van de verbinding tussen onderwijs en jeugdhulp wordt verhoogd.”
• “De STORM-aanpak wordt breed geïmplementeerd in het onderwijs.”
• “De druk op basisscholen om zo hoog mogelijk te adviseren mag het belang van brede vorming niet wegnemen.”

Verlof en werk-privé balans

• “Het verlofstelsel wordt volledig herzien conform het advies van de Sociaal-Economische Raad (SER), met een ruimer mantelzorgverlof.”
• “Mantelzorgers worden structureel erkend en krijgen een mantelzorgvergoeding.”
• “Langdurige mantelzorgers moeten pensioen kunnen opbouwen en worden beschermd tegen financiële achterstand.”
• “Er komt een landelijk programma om vrijwilligerswerk te stimuleren met een regelluwe omgeving.”
• “De SGP pleit voor behoud van rustdag zondagsrust voor werknemers en ondernemers.”

Mantelzorg en informele zorg

• “Informele zorg krijgt een gelijkwaardige en volwaardige plek naast professionele zorg.”
• “Mantelzorgers krijgen structurele mantelzorgvergoeding.”
• “De toegankelijkheid en financiering van respijtzorg wordt vereenvoudigd.”
• “De plicht wordt opgenomen in zorgwetten om draagkracht van mantelzorgers te monitoren.”

Sociale media en bescherming kinderen

• “Kunstmatige intelligentie mag nooit gebruikt worden om kinderen ergens toe te dwingen of te misleiden; zij zijn extra kwetsbaar.”
• “De overheid moet, naar Frans voorbeeld, het verplichte gebruik van een ‘app blocker’ bevorderen dan wel verplichten.”
• “SGP wil een verbod op sociale media voor kinderen jonger dan 15 jaar.”
• “Leeftijdsverificatie wordt verplicht op app-storeniveau, met waarborgen voor privacy en rechten van ouders.”
• “Het blootstellen van kinderen jonger dan 18 jaar aan onzedelijke beelden in fysieke of digitale wereld wordt verboden.”
• “In het onderwijs dient meer aandacht te komen voor de ethische kant van technologie en sociale media.”

Opvoeding en gezinsbeleid

• “Ouders zijn verantwoordelijk voor opvoeding, scholen hebben een grote rol.”
• “Het klassieke huwelijk krijgt speciale bescherming en is het fundament voor gezinsvorming.”
• “Het Rijk faciliteert gemeenten om laagdrempelige ondersteuning voor behoud van relaties aan te bieden.”
• “Professionele relatie- en gezinstherapie wordt weer opgenomen in het basispakket.”
• “Bewustwordingscampagne over het belang van sterke relaties en schade van scheiden.”
• “Regelingen zoals meerouderschap zijn onwenselijk.”
• “Draagmoederschap blijft verboden, bescherming biologische band moeder en kind.”
• “Adoptie anders dan in noodsituaties wordt tegengegaan.”

Jeugdzorg en jongeren

• “Jeugdhulp moet laagdrempelig en snel beschikbaar zijn.”
• “Er komt extra budget voor verbinding tussen onderwijs en jeugdhulp.”
• “Er komt een wettelijke grondslag voor geestelijke verzorging.”
• “Jeugdhulp richt zich meer op de context van de jeugdige, vaak gezinssituatie.”
• “Hervorming jeugdbescherming moet leiden tot minder schakels en lasten.”
• “Kinderrechters krijgen meer tijd en middelen voor kinderbescherming.”
• “Er komen voldoende mogelijkheden voor vrijheidsbeperking in gesloten jeugdhulp.”

Wonen en huisvesting voor gezinnen

• “Gezinnen met kinderen krijgen financiële ondersteuning voor zwemlessen: zwemlesbonus van 1000 euro per vierjarig kind.”
• “Gemeenten behouden vrijheid om winkelopenstelling te reguleren, passend bij gezin en omgeving.”
• “Mantelzorgwoningen krijgen meer vergunningsvrije ruimte.”
• “Passende woonvormen voor ouderen zoals knarrenhofjes en kangoeroewoningen worden gestimuleerd.”
• “Er komt extra budget voor passende woonvormen voor ouderen.”
• “Het aantal dak- en thuislozen is verdubbeld, inzet om hen uit opvang te krijgen en huisvesting te bieden.”
• “Het Rijk ondersteunt plannen wonen en zorg.”

SP

Supersociaal

https://www.sp.nl/nieuws/supersociaal-verkiezingsprogramma

Kinderopvang

• “Gratis kinderopvang. Alle kinderen hebben recht om een goede en sociale basis mee te krijgen op de kinderopvang. En ouders moeten de ruimte hebben voor werk, zorg en elkaar. Daarom maken we de kinderopvang gratis. Zo versterken we de arbeidsproductiviteit, geven we ruimte voor mantelzorg, creëren we tijd voor partners en steunen we de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt. Ook kunnen we daardoor af van het ingewikkelde en gevaarlijke toeslagenstelsel. Het werk in de kinderopvang moet aantrekkelijk en kleinschaliger gemaakt worden, met betere lonen en lagere werkdruk.”

Onderwijs & kinderen

• “Een doorstroomtoets die kansen vergroot. Elk kind verdient een eerlijke kans om zijn of haar talenten te ontwikkelen. Daarom willen wij één landelijke doorstroomtoets die recht doet aan wat kinderen écht kunnen en die helpt bij een passend schooladvies.”
• “Scholen mogen geen kinderen weigeren. Elke school moet ieder kind accepteren, ongeacht geloof, afkomst, beperking of inkomen. We voeren daarom een algemene acceptatieplicht in.”
• “Geen scholen die kinderen scheiden. Scholen zijn dé plek waar kinderen samen opgroeien, van elkaar leren en een gezamenlijke toekomst opbouwen. (…) Wij kiezen dan ook voor openbare en inclusieve scholen, waar afkomst, geloof of levensovertuiging geen drempel vormen.”
• “Privé-onderwijs wordt verboden. Onderwijs is een publieke taak. Privéscholen waar alleen wie het kan betalen goed onderwijs krijgt, worden afgeschaft. Begeleiding en extra ondersteuning vinden plaats op school, voor ieder kind, zonder kosten.”
• “De beste leraren. Ieder kind verdient zo’n leraar. Daarom investeren we in het vak: we maken het leraarschap aantrekkelijker en geven leraren en schoolleiders de ruimte en het vertrouwen om te doen waar zij het beste in zijn: kinderen laten groeien.”
• “Lumpsum afschaffen. (…) Zo brengen we de zeggenschap terug bij leraren en ouders en maken we een einde aan de onzichtbare geldstromen.”

Wonen

• “Jongeren verdienen een goede start. (…) We bouwen er duizenden jongerenwoningen bij, op campussen, in steden en dorpen.”
• “Veilig wonen voor kwetsbare jongeren. We zorgen ervoor dat kwetsbare jongeren, zoals weeskinderen, altijd begeleid kunnen wonen met ondersteuning.”
• “Wonen met een beperking, zonder beperkingen. Jongeren en volwassenen met een beperking verdienen een veilige en betaalbare plek om te wonen, met de juiste ondersteuning dichtbij.”
• “Huisjesmelkers pakken we aan. We stellen een vergunningplicht in voor verhuurders, gekoppeld aan duidelijke kwaliteitseisen. (…) Huisjesmelkers verliezen hun vergunning. Geen woekerwinst meer over de rug van huurders.”
• “Elke regio verdient gelijke woonkansen. (…) Iedereen in Nederland moet kunnen rekenen op goede voorzieningen en bereikbaarheid, waar je ook woont.”

Ouders, verlof & mantelzorg

• “Meer verlof voor mooie en moeilijke tijden. Na het krijgen van een kind worden de eerste drie maanden volledig doorbetaald en krijgen ouders gezamenlijk 12 maanden ouderschapsverlof. (…) Werkende mantelzorgers krijgen de mogelijkheid op betaald zorgverlof en er komt een wettelijk rouwverlof van twee weken.”
• “We ondersteunen mantelzorgers. In elke gemeente komt een mantelzorgpunt waar mantelzorgers terecht kunnen met vragen en hulp. Werkende mantelzorgers krijgen de mogelijkheid om betaald zorgverlof op te nemen.”

Jongeren & jeugdzorg

• “Stabiele en betrouwbare jeugdzorg. Uithuisplaatsingen worden zoveel mogelijk voorkomen, door gezinnen eerder passende hulp te bieden. Kinderen die toch (tijdelijk) niet thuis kunnen wonen horen een stabiele en veilige plek te krijgen.”
• “We zetten ons in voor liefdevolle jeugdzorg. (…) Er moet beter geluisterd worden naar jongeren en ouders. We pakken ook het probleem aan dat jongeren nu vaak hun zorg en onderdak verliezen wanneer zij 18 worden.”
• “Goede jeugdzorg die helpt. (…) Jongeren krijgen zeggenschap over hun zorg.”
• “Goede ontmoetingsplekken voor jongeren. We zorgen ervoor dat er in elke buurt een plek komt speciaal voor jongeren.”
• “Investeren in sporten. (…) Daarom komt er een sportpas met een budget van 240 euro per jaar voor kinderen en jongeren tot 23 jaar.”
• “Onze jongeren verdienen een goede jeugd en een toekomst om naar uit te kijken. (…) We maken het mogelijk dat jongeren vanaf hun zestiende mogen stemmen, zodat zij kunnen meebeslissen over hun toekomst.”
• “Jongeren krijgen recht op een betaalbare huurwoning. (…) Voor studenten en werkende jongeren komen er meer kamers, mét huurtoeslag.”
• “Volwassen loon voor volwassen werk. Het jeugdloon wordt afgeschaft; vanaf 18 jaar een volwaardig loon. Vanaf 15 jaar ten minste 75% van het minimumloon.”

Sociale media & kinderen

• “Stop de aangestuurde verspreiding van haatberichten en nepnieuws. Sociale media zijn een belangrijk onderdeel van ons leven geworden, maar mogen geen vrijplaatsen zijn voor bedreigingen en intimidatie.”
• “Verbied verslavende elementen op telefoons en sociale media. (…) Deze verslavende onderdelen moeten aangepakt worden.”
• “Offline opgroeien. (…) We verbieden sociale media voor kinderen onder de vijftien jaar. (…) Op scholen moet voor mobiele telefoons het principe gehanteerd worden van ‘thuis of in de kluis’.”

 Erfbelasting & gezinnen

• “Minder erfbelasting voor minder ongelijkheid. Tachtig procent van de erfenissen voor kinderen zijn kleiner dan honderdduizend euro, wij willen dat je dit bedrag belastingvrij kunt doorgeven aan je kinderen.”

Volt

Doe iets nieuws

https://voltnederland.org/

Volt bouwt aan een inclusief en toekomstgericht Nederland met gratis kinderopvang, ruim ouderschapsverlof en brede digitale bescherming. Ze pleiten voor herziening van het sociale stelsel, wonen in groene steden en betere mentale gezondheidszorg voor ouders en kinderen.

Concreet beleid Volt voor gezinnen 2025

Kinderopvang

• “Kinderopvang beschikbaar voor iedereen.”
• “We willen dat onderwijs, voorscholen en kinderopvang samengaan in ontwikkelplekken voor kinderen vanaf twee jaar voor minimaal drie dagen in de week. Op deze plekken is er gedurende de dag voor alle kinderen (ongeacht of hun ouders werken) aandacht voor de ontwikkeling van sociale, emotionele en intellectuele vaardigheden, sport, spel, creativiteit, persoonlijke leerbehoeften en een gezonde leefstijl.”
• “We willen dat het mogelijk wordt dat de kinderopvang voor alle kinderen, ongeacht de werksituatie van de ouders, gratis wordt voor drie dagen per week. Waarbij Volt de optie openhoudt om een inkomensafhankelijke ouderbijdrage te vragen aan ouders met een hoog inkomen (bijvoorbeeld een gezamenlijk inkomen boven de 100.000 euro), om de financiële haalbaarheid daarmee te vergroten.”
• “Om de stap naar gratis kinderopvang te ondersteunen, pleit Volt ervoor om de gezamenlijke verlofregelingen voor ouders te verruimen. Hierdoor hebben ouders de keuze tussen zelf langer thuis te blijven en dus voor de opvang van hun kinderen te zorgen en kinderopvang.”
• “De administratiedruk in de kinderopvang moet omlaag. Dit bereiken we door in te zetten op slimme digitale middelen en door uit te gaan van vertrouwen in plaats van wantrouwen.”

Onderwijs

• “Gelijke kansen beginnen in de klas. Ieder kind moet zich kunnen ontwikkelen, ongeacht inkomen, afkomst of woonplaats. Maar niet iedereen start met dezelfde kansen. Toegang tot onderwijs en kinderopvang verschilt nog te vaak per regio of gezinssituatie.”
• “De Inspectie van het Onderwijs moet er strenger op toezien dat alle basisscholen en middelbare scholen onderwijs geven over seksuele- en genderdiversiteit. Scholen geven daarnaast inclusieve seksuele vorming en kinderen leren om respectvol om te gaan met, nu nog, gemarginaliseerde groepen.”
• “We draaien per direct de bezuinigingen op het onderwijs terug en verhogen het totale budget voor onderwijs, onderzoek en wetenschap.”
• “We schaffen privéscholen en de IGBO- en IGVO-regelingen af. Alle scholen worden publiek toegankelijk zonder financiële drempels. Zo stimuleren we gelijke kansen voor alle kinderen.”
• “We houden op met het financieren van religieus onderwijs. Voor een open samenleving is het nodig dat kinderen uit alle geloofsovertuigingen elkaar al op school kunnen leren kennen.”

Verlof

• “Ouders met een laag inkomen moeten ook ouderschapsverlof kunnen opnemen zonder in de financiële problemen te komen. Het doorbetaalde loon bij ouderschapsverlof mag niet onder het minimumloon zakken.”

Wonen

• “Volt pleit ervoor dat iedereen betaalbaar, veilig en prettig kan wonen. Het tekort aan woningen dwingt bijvoorbeeld studenten tot lange reistijden of onzekere woonsituaties. We maken het woningdelen voor iedereen eenvoudiger, bijvoorbeeld door gemeenten te helpen om hospitaverhuur te stimuleren.”
• “Veel ouderen blijven wonen in een woning die niet meer past bij hun levensfase. Volt pleit voor een nationaal doorstroomoffensief dat het voor senioren ook echt aantrekkelijk maakt om door te stromen naar een passende woning. Zo komen er woningen vrij voor andere woningzoekenden, zoals jonge gezinnen en starters.”
• “Volt wil dat meer groepen mensen een urgentieverklaring kunnen krijgen; jongeren die in de residentiële jeugdzorg of een pleeggezin verblijven, mensen die in een maatschappelijke opvang of zorgvoorziening verblijven en mensen die het slachtoffer van huiselijk geweld zijn en onder code oranje vallen.”
• “We schaffen de kostendelersnorm in de participatiewet volledig af, zodat ook boven de 27 jaar inwonen niet meer tot korting op de bijstand leidt.”

Jeugdzorg & Jongeren

• “Jeugdzorg wordt gezinszorg met de jongere als uitgangspunt. Dit betekent dat er breed gekeken wordt naar wat een gezin nodig heeft en dat medezeggenschap voor de betrokken jongere goed geregeld is.”
• “Veel jongeren kampen met ernstige mentale problemen en stuiten op lange wachtlijsten. Volt pleit voor een meer wetenschappelijk onderbouwde beleidsontwikkeling jeugdzorg en meer professionaliteit vooraan in de zorglijn.”
• “Volt zet in op structureel onderzoek naar de invloed van sociale media en digitale technologie op de mentale gezondheid. We zorgen dat jongeren begeleiding kunnen krijgen en dat ouders en professionals over de juiste kennis en middelen beschikken.”
• “Volt laat de leeftijdsgrens van 18 jaar los in de jeugdzorg met verblijf, zoals gezinshuizen en gesloten jeugdzorg. Volt wil dat jongeren voldoende hulp krijgen bij deze transitie in de vorm van begeleiding naar een stabiele basis waarin school, werk, inkomen, welzijn en support geregeld zijn.”

Ouders & Gezinnen

• “Een goede start voor jonge gezinnen: elk kind verdient een goede start. Volt pleit voor de begeleiding van ouders in een kwetsbare positie, bijvoorbeeld door hun sociaal-economische omstandigheden of een eventuele verstandelijke of psychische beperking.”
• “Kinderen die veilig zijn gehecht hebben een grotere kans op een stabiel, gezond en gelukkig leven. Volt stimuleert een veilige hechting, met extra begeleiding en zorg voor een stabiele leefomgeving. Volt pleit er ook voor dat er meer aandacht is voor een eventuele kinderwens bij (tijdelijke) situaties waarin de ouders niet goed voor zichzelf kunnen zorgen.”

Jongerenparticipatie & Democratie

• “De stem van jongeren vergroten we door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar.”
• “We voeren een Derde Kamer voor jongeren in. De Derde Kamer krijgt een permanent raadgevend jongerenberaad.”
• “Er komt een Ombudsman voor de Toekomstige Generatie, die de regering adviseert over de belangen van toekomstige generaties.”
• “Jongeren verdienen beleid dat bij hen past… Daarom pleit Volt ervoor dat het volgende kabinet de Nationale Jeugdstrategie gaat uitvoeren.”
• “We stellen een regeringscommissaris Jeugd- en Jongerenparticipatie aan.”

Sociale Media

• “Volt zet in op structureel onderzoek naar de invloed van sociale media en digitale technologie op de mentale gezondheid. We zorgen dat jongeren begeleiding kunnen krijgen en dat ouders en professionals over de juiste kennis en middelen beschikken.”

VVD

Sterker uit de storm

https://www.vvd.nl/sterker-uit-de-storm/

Kinderopvang

• “We maken kinderopvang bijna gratis: We zetten de hervorming van de kinderopvang door. De kinderopvangtoeslag wordt afgeschaft en kinderopvang wordt bijna gratis voor werkende ouders. Op termijn willen we de vierde en vijfde dag kinderopvang volledig gratis maken om voltijd werkende ouders tegemoet te komen. Ouders die meer uren werken, krijgen voorrang.”

Onderwijs

• “Groei begint met goed onderwijs en de beste leraren.”
• “Excellent onderwijs begint bij een goede basis: We leggen volle focus op basisvaardigheden. We zetten de huidige curriculumherziening voort en reken- en taalvaardigheid wordt onderdeel van elk schoolvak. Het curriculum wordt minder overladen en we maken scherpere keuzes wat leerlingen moeten kennen en kunnen via duidelijkere actuele handvatten voor leraren. We vernieuwen het vakkenpakket periodiek. Zo zorgen we ervoor dat mensen opgeleid worden voor de arbeidsmarkt van vandaag en morgen.”
• “Het versterken van techniekonderwijs: We richten ons onderwijs meer in op techniek en op het opleiden van vakpersoneel. Door leerlingen technische kennis en praktische vaardigheden te leren maken we hen enthousiast voor een toekomst in de techniek. We hebben een schreeuwend tekort aan vakmensen. We willen een landelijk dekkend netwerk van onderwijs in tekortsectoren en versterken de inzet op regionale samenwerking in het vmbo. We zorgen dat ook daar mensen enthousiast gemaakt worden voor de techniek. In plaats van het verplichte vak cultureel kunstzinnige vorming mogen leerlingen ook examen doen in een nieuw te ontwikkelen vak praktische techniek en technologie.”
• “Praktijkgericht onderwijs: We versterken praktijkgericht werken in het voorgezet onderwijs. Zo komen leerlingen op alle niveaus in contact met het lokale en regionale bedrijfsleven.”
• “Alle hens aan dek om het lerarentekort op te lossen: Het lerarentekort drukt op de kwaliteit en kwantiteit van ons onderwijs. We moeten er alles aan doen om meer leraren aan te trekken. We zorgen voor goede arbeidsvoorwaarden, intensieve begeleiding voor beginnende leraren en doorgroeimogelijkheden, maar willen leraren ook uitdagen om meer uren te gaan werken. Daarom gaan we door met de regeling ‘meerurenmaatwerk’ en breiden die waar mogelijk uit.”
• “Vroeger naar school: We pakken achterstanden aan door de leerplicht te verlagen naar de leeftijd van vier jaar. Gemeenten zijn ervoor verantwoordelijk om voorschoolse educatie te verzorgen voor kinderen met een risico op een achterstand.”
• “Passend onderwijs voor elk kind: Wanneer veel leerlingen die extra aandacht nodig hebben in één reguliere klas zitten, gaat dat ten koste van het leerproces van alle leerlingen en van leraren. We blijven het speciaal onderwijs verbeteren. Onnodige barrières in het reguliere onderwijs halen we weg, bijvoorbeeld voor leerlingen met een lichamelijke beperking. We zetten ons in voor passend onderwijs dat aansluit bij de vaardigheden van elk individueel kind. Ook kinderen met bijzondere talenten of behoeften verdienen een passende plek. Of het nu gaat om topsporters, hoogbegaafde leerlingen of kinderen die extra ondersteuning nodig hebben – het onderwijs moet hen uitdagen én ondersteunen. Elke school heeft een plusklas en elke regio biedt voltijds hoogbegaafdheidsonderwijs aan. Er komt een landelijke handreiking voor invulling van plusklassen en extra vakken.”
• “Veilige school: School moet een veilige plek zijn voor leerlingen en onderwijsprofessionals. We introduceren de ‘Wet vrij en veilig’, zodat we beter zicht krijgen op de veiligheid. We borgen dat iedere school met effectief bewezen methodes pesten tegengaat. We tolereren in geen enkel geval wapens op school. We geven een schoolmedewerker, zoals de conciërge, bij redelijke verdenking, de bevoegdheid om kluisjes te doorzoeken of leerlingen te fouilleren.”
• “Mobiele telefoons: Leerlingen worden socialer en zijn meer gefocust zonder mobiele telefoon op school. De landelijke afspraken hierover, waarbij scholen zelf invulling geven aan wat er wel en niet mag, werken goed. We handhaven deze bestaande afspraken.”
• “Dorpsscholen zijn belangrijk voor de leefbaarheid: We stimuleren samenwerkingsscholen en zetten de kleine scholentoeslag om naar een dunbevolktheidstoeslag, zodat dat geld ook daadwerkelijk in dunbevolktere gebieden terechtkomt.”

Wonen en Gezinnen

• “Bouwen, bouwen, bouwen: De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen. We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen. Dat willen we zowel in dichtbevolkte gebieden, zoals Utrecht, als dunbevolkte gebieden, zoals Flevoland. We kiezen ervoor om meer huizen te bouwen aan de randen van steden of dorpen. Daar is bouwen goedkoper. We zorgen ervoor dat deze wijken goed ingericht zijn op het gebied van energie, sportvoorzieningen, water en groen. Openbaar vervoer hoort in de buurt te zijn.”
• “Splitsen en ombouwen: We maken het eenvoudiger om bestaande panden in meerdere woningen te splitsen. Zo benutten we de bestaande ruimte beter en creëren we sneller betaalbare woonplekken. Ook het ombouwen van leegstaande gebouwen tot woningen wordt makkelijker gemaakt. Denk aan leegstaande kantoren, winkels of scholen die tot woonruimte kunnen worden getransformeerd. Daarnaast maken we het mogelijk om een microwoning in je achtertuin te plaatsen, bijvoorbeeld voor een student, starter of mantelzorger. We pleiten voor een lagere overdrachtsbelasting bij verkoop van gesplitste woningen.”
• “Meer betaalbare koopwoningen: We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen. Wel willen we grondspeculatie tegengaan. Immers, als grond wordt vastgehouden om winst te maken in plaats van te bouwen, stijgen de prijzen en vertraagt de woningbouw.”
• “Meer betaalbare huurwoningen: We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties. Ook voor particulieren moet het aantrekkelijk worden om te investeren in huurwoningen en verhuur moet weer lonen.”
• “Leefbare wijken: We investeren in twintig kwetsbare wijken via het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. We hebben aandacht voor wonen, leren en werken en vergroten de kansen van bewoners. We verruimen de toepassing van de Rotterdamwet, stimuleren een divers woningaanbod en zetten in op goed onderwijs. Zo creëren we veilige, leefbare wijken. Hier hoort ook bij dat we kraken harder aanpakken. We verhogen de straffen verder, zorgen voor schadevergoeding aan eigenaren en herstellen de rechtsorde in buurten.”
• “Goede woningen voor ouderen: Om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen laten wonen, is het belangrijk dat er voldoende zorggeschikte woningen voor ouderen zijn waar zij naar toe willen en kunnen verhuizen. Geclusterde woonvormen met gezamenlijke voorzieningen bieden ouderen een rijk sociaal leven, voorkomen eenzaamheid en dragen bij aan hun gezondheid.”

Mantelzorg, Gezondheid en Ouderschap

• “Ouderenzorg in de eigen omgeving: We helpen ouderen zo lang mogelijk in de vertrouwde omgeving te blijven. Met digitalisering zijn hiervoor veel mogelijkheden. We willen eenvoudige verlofregels voor mantelzorgers. We versterken de Nationale Dementiestrategie. We leggen hierbij de nadruk op het stimuleren van onderzoek naar preventie en behandeling van alle vormen van dementie. We zetten in op de ontwikkeling van speciale woonvormen, waarbinnen ouderen zoveel mogelijk kunnen leven zoals zij dat voor hun ziekte gewend waren. We bezien of de manier waarop de financieringsstromen nu lopen het meest efficiënt is.”
• “PGB: We geven het PGB vorm zoals die bedoeld is. Zo kunnen ouderen en mensen met een beperking zo veel mogelijk regie bewaren over hun eigen leven. We voorkomen PGB-misbruik door het alleen beschikbaar te stellen voor mensen die zelf, of via hun families, in staat zijn om het te beheren. Het wordt niet langer gebruikt als inkomensvoorziening.”
• “Jeugdzorg moet beter: Goede jeugdzorg moet beschikbaar zijn voor alle gezinnen die dit nodig hebben. Dit geldt ook voor de jeugdpsychiatrie. We gaan door met de Hervormingsagenda Jeugd. We voorkomen dat kinderen onnodig een etiket opgeplakt krijgen en zorgen dat jongeren met ernstige problemen als eerste passend worden geholpen. Bij lichtere problematiek is het de verwachting dat ouders als eerste aan zet zijn. Lokale teams kunnen daarbij ondersteunen.”

Sociale media en kinderen

• “Grip op sociale media: We omarmen het leeftijdsadvies voor het gebruik van sociale media en werken een effectief social media verbod uit voor jongeren. Grote platforms als X, Instagram en Facebook worden onder streng toezicht gebracht; ze moeten transparantie geven over algoritmes en inkomsten en zich houden aan onze wetgeving. Verslavende en schadelijke algoritmes die als voedingsbodem fungeren voor haat en extremisme worden verboden, omdat ze polariserende content bevoordelen.”
• “Seksuele deepfakes worden altijd binnen een uur op verzoek van het slachtoffer offline gehaald.”
• “Wat offline niet mag, staan we ook online niet toe: Het delen van content van gedragingen die in de fysieke wereld strafbaar zijn, zoals bijvoorbeeld dierenmishandeling, staan we online ook niet toe. We onderzoeken of we deze content kunnen verbieden en verwijderen.”
• “Het online beschermen van de openbare orde: Om verstoringen van de openbare orde te voorkomen en te beperken, krijgen burgemeesters de bevoegdheid om relschoppers die online oproepen plaatsen om te gaan rellen het bevel te geven om hun berichten te verwijderen.”

Overige relevante punten voor ouders en gezinnen

• “Voorschools onderwijs verplicht voor jonge kinderen van ouders die inburgeren: Voorschoolse educatie biedt een belangrijke kans om vroeg taalvaardigheid te ontwikkelen en om kennis te maken met de Nederlandse waarden en normen. Om taalachterstanden te voorkomen en een succesvolle start op de basisschool te maken, verplichten we dit voor kinderen van inburgerende ouders.”
• “We stoppen overheidssubsidies van organisaties in binnen- en buitenland die zich schuldig maken aan discriminatie of haatzaaien.”
• “We werken aan een regeling voor juridisch meerouderschap en meeroudergezag: In samengestelde gezinnen waar meer dan twee ouders kinderen opvoeden, sluit onze huidige wet- en regelgeving niet goed aan op de praktijk. Niet-juridische ouders mogen nu geen beslissingen nemen, niet op scholen of bij medische kwesties. In lijn met de adviezen van de Staatscommissie herijking ouderschap werken we door aan een wettelijke regeling om meerouderschap en meeroudergezag te regelen.”
• “Abortus is een recht: We willen voor altijd goede, veilige en toegankelijke abortuszorg. Huisartsen die dat willen, mogen de abortuspil voorschrijven aan vrouwen die ongewenst zwanger zijn. Er komt geen register waarin de redenen voor vrouwen om een abortus uit te voeren, wordt bijgehouden. Abortus kan uit het Wetboek van Strafrecht als er een volwaardig alternatief is dat vrouwen beschermt en de termijn regelt.”
• “We voeren een goede wettelijke regeling in voor draagmoederschap: Het is belangrijk voor kinderen, draagmoeders en wensouders dat draagmoederschap zorgvuldig en eerlijk wordt gereguleerd. Daarom zijn we voor een goede wettelijke regeling waarin draagmoederschap in Nederland wordt gereguleerd en kinderen recht krijgen op afstammingsinformatie.”
• “Meer mogelijkheden om ernstige erfelijke aandoeningen op te sporen: We werken aan een initiatiefwetsvoorstel om PGT toe te staan voor dragerschap. Dit houdt in dat we bij ivf toestaan dat er eerst gescreend mag worden of het embryo drager is van een afgebakend aantal ernstige erfelijke ziektes, voordat het bevruchte embryo bij de moeder wordt ingebracht.”
• “We willen een waardig levenseinde: Zelfbeschikking voor een waardig en barmhartig levenseinde zijn onlosmakelijk verbonden met liberale zorg, ook voor mensen met dementie en psychiatrische patiënten. We zorgen ervoor dat op het vlak van euthanasie geen stap terug in de tijd wordt gezet. We maken duidelijker wanneer iemand op basis van een schriftelijke wilsverklaring euthanasie verleend kan krijgen. We zorgen voor goede voorlichting.”

Stichting Voor Werkende Ouders

Ouders laten hun stem horen. Ze maken zich zorgen over de toekomst van hun kinderen. Zo laat ook de Staat van Gezinnen 2025 zien. Wij denken dat het makkelijker kan, beter moet. Hierin speelt iedereen een rol, de politiek, de maatschappij, werkgevers, de media en ouders zelf. Wij lobbyen hiervoor. Wij laten de stem van ouders horen. Wij vertegenwoordigen ruim 20.000 ouders in Nederland. Daarnaast helpen we ouders met simpele tips en tools op Wat Ouders Willen Weten en TijdBaas. Ruim 6.000 ouders denken met ons mee in onze denktank.