Sinds 2021 werkt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan het nieuwe financieringsstelsel voor de kinderopvang. Vandaag heeft staatssecretaris Jurgen Nobel een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over hoe dit nieuwe stelsel eruit gaat zien. We zetten alles even op een rijtje. Ook geven we even onze reactie op de brief.
Nooit meer een terugvordering
Het doel van het nieuwe financieringsstelsel is om het eenvoudig, betaalbaar en toegankelijk voor ouders te maken. Na de vreselijke toeslagenaffaire mogen ouders nooit meer de dupe zijn en nooit meer een terugvordering krijgen.
Vanaf 1 januari 2029 verandert daarom de betaling voor kinderopvang. De overheid maakt het geld dan direct over naar de kinderopvangorganisatie. De overheid betaalt 96% van de kosten. Ouders betalen nog 4% van de rekening plus de extra diensten die ze willen afnemen en alles wat de kinderopvang boven het maximum uurtarief vraagt. Ouders betalen dit rechtstreeks aan de kinderopvang. Om de mogelijke vraag langzaam te laten stijgen zal de overheid tot 1 januari 2029 de toeslag naar ouders stapsgewijs verhogen.
De overheid wil zo ouders maximaal beschermen en nooit meer een terugvordering sturen. Bovendien willen ze dat werken meer gaat lonen.
Het nieuwe stelsel
Om dit allemaal te regelen is een nieuwe wet en een nieuw betaalsysteem nodig. Hiervoor heeft het ministerie nu de eerste opzet gedeeld. Duidelijk is dat ouders maximaal beschermd gaan worden en dat kinderopvangorganisaties die zoveel geld rechtstreeks van de overheid krijgen aan voorwaarden moeten gaan voldoen. Voorwaarden als:
- jaarcijfers bekend maken
- Wet Normering Topinkomens, beter bekend als de Balkendende norm, mensen die werken in de kinderopvang mogen niet meer dan de minister-president verdienen.
- winst en tariefregulering, kinderopvangorganisaties mogen geen hele grote winsten meer gaan maken en deze wegsluizen naar het buitenland.
Hoe die voorwaarden verder ingevuld gaan worden is nog niet duidelijk. Het ministerie wil dit samen met de sector in gaan vullen, waarbij ze het belangrijk vinden dat het ondernemerschap in de sector blijft bestaan. Ze spreken bijvoorbeeld van een voorzichtige koers op tarief en winstregulering. Binnenkort komt er een internetconsultatie waarbij iedereen mag reageren op de nieuwe wet.
Verder heeft de staatssecretaris besloten om de wet aan te passen waardoor gemeente ouders kunnen ondersteunen bij het betalen van de eigen bijdrage;
‘Het kabinet wil dat gemeenten meer mogelijkheden krijgen om de eigen bijdrage van ouders te vergoeden. Dit doen we door de huidige doelgroepen voor het vergoeden van de ouderbijdrage (artikel 1.13 van de Wet kinderopvang) los te laten in het wetsvoorstel. Deze aanpassing geeft gemeenten meer ruimte om betaalbare kinderopvang voor meer kwetsbare groepen mogelijk te maken.’
Reacties
De politiek heeft net een motie aangenomen om winst en tariefregulering op te nemen in het nieuwe stelsel. De verkiezingsprogramma’s laten zien dat vrijwel alle partijen door willen gaan met de plannen voor het nieuwe stelsel. Alle politieke partijen willen af van de toeslagen na de toeslagenaffaire. Ook hun motto is ‘nooit meer een terugvordering’. De kinderopvangtoeslag is de eerste toeslag die zal verdwijnen.
De stappen die gezet worden roepen binnen de sector veel op. Er zijn verschillende organisaties die niet blij zijn. Het heeft volgens hen veel invloed op hoe zij hun organisatie inrichten. Mogen ze nog winst maken? Wat doet het met hun ondernemerschap? Kunnen ze nog investeren in hun organisatie als ze geen winst kunnen maken? Ze zijn van mening dat winst ook naar derden mag gaan, bijvoorbeeld naar private equity. Andere organisaties zien dit probleem niet en kijken uit naar de stappen die gezet worden. Zij zijn van mening dat de kinderopvang een publieke voorziening moet worden, net zoals het onderwijs. Bovendien vinden zij dat winst naar de kwaliteit van de kinderopvang moet gaan.
Het is een discussie die al jaren gaande is; Mag je winst maken als je zoveel geld krijgt van de overheid? De kinderopvang is een marktsector waar verschillende typen organisaties hun diensten aanbieden: Maatschappelijke organisaties, commerciële organisaties en private equity. In deze discussie zie je de verschillende belangen terugkomen.
Onze reactie
Onze directeur Marjet Winsemius werkt al 10 jaar samen met het ministerie van Sociale Zaken aan eerdere voorstellen en het nieuwe stelsel. Ze reageert:
Wij zijn blij met de stappen die nu gezet worden door staatssecretaris Nobel. Eerdere trajecten hebben dit stadium niet gehaald en we zien dat het ministerie er alles aan doet om ouders in het nieuwe stelsel te beschermen.
Ik snap gedeeltelijk de zorgen van de ondernemers. Je moet deze wet zorgvuldig maken en invoeren met oog voor ieders belang. Je moet de stappen monitoren en met beleid invoeren. Ook moet je aandacht houden voor ondernemerschap en kwaliteit. Er spelen echter veel eigen belangen in de sector. We moeten onthouden dat we dit voor de ouders doen. Nooit meer een terugvordering, nooit meer een toeslagenaffaire. Het gaat om veel belastinggeld dat moet je kunnen verantwoorden. Het mag niet zomaar weglekken. Uit onze peilingen onder ouders blijkt keer op keer dat ouders vinden dat winst vooral naar de kwaliteit in de kinderopvang moet gaan.
Bovendien steekt de staatssecretaris zijn hand uit om samen met de sector de wet verder invulling te geven waarbij alle belangen worden gehoord en meegenomen. We blijven daarom graag met hen in gesprek namens ouders en hebben en houden daarbij oog voor de zorgen van ondernemers. Graag willen wij de staatssecretaris en de ambtenaren bedanken voor hun harde werk en kijken we uit om samen door te gaan.
Wij gaan door met onze lobby voor ouders. Nooit meer een terugvordering. Een simpel systeem die werken lonend maakt. De brief die nu verstuurd is zet duidelijk stappen in deze richting. Daar zijn we heel blij mee. We trekken graag op met het ministerie van Sociale Zaken en de ambtenaren om dit voor ouders en kinderen werkelijkheid te maken, waarbij we oog hebben voor ondernemerschap, kwaliteit en het voorkomen van administratieve rompslomp. We kunnen niet wachten.
Stichting Voor Werkende Ouders
Ouders laten hun stem horen. Ze maken zich zorgen over de toekomst van hun kinderen. Zo laat ook de Staat van Gezinnen 2025 zien. Wij denken dat het makkelijker kan, beter moet. Hierin speelt iedereen een rol, de politiek, de maatschappij, werkgevers, de media en ouders zelf. Wij lobbyen hiervoor. Wij laten de stem van ouders horen. Wij vertegenwoordigen ruim 20.000 ouders in Nederland. Daarnaast helpen we ouders met simpele tips en tools op Wat Ouders Willen Weten en TijdBaas. Ruim 6.000 ouders denken met ons mee in onze denktank.
